WorldWideScience

Sample records for sladowych stezen substancji

  1. SZTUCZNE SUBSTANCJE SŁODZĄCE – WYSTĘPOWANIE W ŚRODOWISKU

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Piotr REZKA

    2016-03-01

    Full Text Available W pracy przedstawiono zagadnienie występowania sztucznych substancji słodzących w ściekach oraz ich obecności w środowisku wodnym. Ze względu na zastosowanie w produkcji żywności i napojów o zmniejszonej wartości kalorycznej, związki te pojawiają się w ściekach w coraz większych ilościach. Najczęściej stosowanymi substytutami cukru jest acesulfam K, aspartam, cyklaminian sodu, sacharyna i sukraloza. Każda z tych substancji jest kilkadziesiąt razy bardziej słodka niż standardowy cukier (sacharoza, jednakże praktycznie nie podnoszą one wartości kalorycznej produktu. Dokonano przeglądu literatury, skupiając się na zawartościach rozpatrywanych substancji w ściekach surowych i oczyszczonych. Wykazano, że skuteczność eliminacji tych związków ze ścieków jest niewystarczająca i na skutek tego dochodzi do zanieczyszczenia środowiska wodnego. Przedstawiono w tabeli potwierdzone doniesienia dotyczące obecności tych związków w rzekach, jeziorach i wodach podziemnych. W przypadku gdy w wodzie ujmowanej przez stacje uzdatniania wody obecne są wyżej wymienione związki, w szczególności acesulfam i sukraloza, istnieje ryzyko przedostania się ich do wody przeznaczonej do spożycia, co znalazło potwierdzenie w literaturze. Mimo dostępnych wyników badań nie wykazujących wpływu na ekosystem i zdrowie człowieka, konieczne wydaje się przeprowadzenie badań nad wpływem długotrwałego narażenia organizmów wodnych i organizmu człowieka na działanie sztucznych substytutów cukru.

  2. Badania stanowiskowe instalacji HHO w układzie z silnikiem spalinowym Volvo Penta D5A T.

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Piotr Dobrzaniecki,

    2016-03-01

    Full Text Available W artykule przedstawiono wyniki badań układu, składającego się z generatora HHO współpracującego z silnikiem spalinowym, wyposażonym w górniczy układ dolotowo-wylotowy. Celem badań była identyfikacja parametrów użytkowych silnika, takich jak moc i moment obrotowy oraz określenie zawartości substancji szkodliwych w spalinach. Na podstawie wyników badań dokonano analizy wpływu generatora na pracę silnika spalinowego.

  3. Skuteczność kliniczna doustnego preparatu Souvenaid® jako wsparcia niefarmakologicznego osób z chorobą Alzheimera – przegląd badań

    OpenAIRE

    Anna Barczak

    2017-01-01

    Choroba Alzheimera wiąże się nie tylko ze zmianami w zakresie funkcji poznawczych, zachowania i codziennego funkcjonowania, lecz także z obecnością zmian niedoborowych. Niezależnie od związanych z otępieniem czynników prowadzących do niedożywienia sama choroba powoduje brak substancji potrzebnych do procesu synaptogenezy. Klasyczną farmakoterapię mogą wspomóc specyficzne interwencje dietetyczne, przyczyniające się do pozytywnych zmian w zakresie neuroprzekaźnictwa. Jednym z takich...

  4. Psylocybina jako alternatywny lek dla osób cierpiących na depresję

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Karolina Dydak

    2016-09-01

    Full Text Available Psylocybina jest substancją psychodysleptyczną pochodzenia naturalnego, występuje w grzybach rodzaju Psilocybe. Psychodysleptyki są środkami psychoaktywnymi, które silnie wpływają na percepcję, nastrój i procesy poznawcze człowieka. Psychodeliczne działanie psylocybiny opiera się na pobudzaniu receptorów serotoninergicznych, co prowadzi do wzrostu stężenia serotoniny w mózgu oraz przyczynia się do intensyfikacji czynności sensomotorycznych i percepcyjnych. Skutkiem działania psylocybiny na ludzki organizm są różne zmiany w zachowaniu – często stany euforyczne, rozweselenie, poczucie lekkości i jedności z otaczającym światem. Dodatkowo psylocybina powoduje modyfikację percepcji nieudającą rzeczywistości, często błędnie określaną mianem halucynacji. Działanie psylocybiny można porównać do działania LSD (dietyloamidu kwasu D-lizergowego, jednak wielokrotnie osłabionego. Psylocybina znajduje się w wykazie środków odurzających w grupie I-P, czyli substancji bez zastosowań medycznych i o dużym potencjale nadużywania, które są wyłączone z obrotu farmaceutycznego i mogą być używane wyłącznie do badań naukowych. Jednak właściwości psylocybiny pozwalają rozważać jej wykorzystanie w lecznictwie. Do schorzeń, w których zastosowanie tej substancji przynosi wymierne efekty, należy depresja. Badania prowadzone na ochotnikach dowodzą, że psylocybina może być dobrą alternatywą dla dostępnych obecnie leków przeciwdepresyjnych – wykazano jej skuteczność i potwierdzono bardzo niską toksyczność.

  5. Perwityna, „krystaliczna metamfetamina” – nowe zagrożenie na polskiej scenie narkotykowej

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Anna Dietrich-Muszalska

    2012-09-01

    Full Text Available Terminem perwityna określa się w Europie Środkowej metamfetaminę wyprodukowaną nielegalnie z efedryny lub pseudoefedryny, jako prekursora. Od kilkunastu lat notuje się w niektórych krajach europejskich zwiększone zainteresowanie używaniem tej substancji psychoaktywnej. Dane Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii wskazują, że liczba osób uzależnionych od perwityny w Europie zwiększa się w tempie kilku procent rocznie. Perwityna jest produkowana i sprzedawana nielegalnie zwłaszcza na terenie Czech i Słowacji oraz w Niemczech i w krajach skandynawskich, gdzie jej przyjmowanie stanowi znaczny problem społeczny i medyczny. W Polsce stosowanie perwityny w celu odurzenia zaobserwowano głównie w województwach południowych i południowo-zachodnich, do których substancja ta jest sprowadzana najczęściej z Czech i Słowacji. Używanie perwityny prowadzi do uzależnienia i wielu negatywnych następstw zdrowotnych związanych z jej działaniem na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, układ krążenia i układ oddechowy. W przebiegu stosowania perwityny mogą występować psychozy intoksykacyjne, zaburzenia depresyjne i deficyty neuropsychologiczne oraz uszkodzenia różnych narządów wewnętrznych. Ostre zatrucie perwityną może prowadzić do zgonu z powodu zaburzeń układu krążenia lub hipertermii, a jej dożylne przyjmowanie sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób przenoszonych drogą krwi. Opisywane są też takie negatywne efekty jej stosowania, jak ryzykowne zachowania seksualne i przestępstwa. Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na stosunkowo nowy w Polsce problem używania perwityny (tzw. czeskiej, krystalicznej metamfetaminy w celu odurzenia oraz opisanie działania tej substancji i zagrożeń wynikających z jej stosowania.

  6. Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Tomasz Pawełczyk

    2010-12-01

    Full Text Available Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

  7. „Jak naprawdę pali palacz?” – wyniki wstępne badań topografii palenia populacji palaczy w Polsce

    Science.gov (United States)

    Czogała, Jan; Goniewicz, Maciej Łukasz; Czubek, Agnieszka; Koszowski, Bartosz; Sobczak, Andrzej

    2009-01-01

    Na stężenie substancji toksycznych w dymie papierosowym w sposób oczywisty wpływać muszą warunki tlenowo-temperaturowe generowania dymu. Warunki te zależne są od sposobu palenia papierosa (topografii palenia). Topografię palenia charakteryzują następujące parametry: głębokość i szybkość zaciągania, czas przerw między zaciągnięciami i liczba zaciągnięć. W zdecydowanej większości dotychczasowych badań dotyczących składu dymu papierosowego, dym generowano w standardowych warunkach zalecanych przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną ISO i Federalną Komisję Handlu FTC. Obecnie coraz częściej kwestionuje się wykorzystanie standardowych metod laboratoryjnych, jako narzędzi do oceny dawek substancji toksycznych pobieranych przez palaczy w wyniku palenia Określenie rzeczywistych dawek substancji odtytoniowych na jakie narażeni są palacze określonej populacji wymaga zatem w pierwszej kolejności określenia topografii palenia palaczy należących do tej populacji. Celem pracy była kompleksowa charakterystyka parametrów topografii palenia papierosów populacji palaczy w Polsce i jej rozkładu statystycznego. Do badań zakwalifikowano reprezentatywną grupę 129 palaczy. Aby spełnić założenia reprezentatywności badanej grupy palących dokonano analizy struktury demograficznej palaczy papierosów w Polsce posługując się danymi GUS dotyczącymi ogólnej struktury ludności (płeć, profil wiekowy) oraz szczegółowej struktury populacji palaczy papierosów przeprowadzonych według kryteriów profilu wiekowego i liczby wypalanych papierosów. Pomiar indywidualnych parametrów topografii palenia przeprowadzono przy pomocy profesjonalnego przenośnego urządzenia CreSSmicro. Średnia objętość zaciągania się dymem zmierzona w badanej grupie wynosiła 60 ml, była, więc 78% wyższa od wartości normatywnej zalecanej do badań przez ISO (35 ml). Średnia szybkość zaciągania mierzona w badanej populacji wynosząca 48

  8. Modulowanie funkcji układu cholinergicznego w leczeniu schizofrenii – dziś i jutro

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Anna Frątczak

    2013-06-01

    Full Text Available W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie rolą układu cholinergicznego w patogenezie schizofrenii. Od wielu lat obserwowano zaburzenia funkcji tego układu, głównie w postaci efektów niepożądanych wywołanych lekami przeciwpsychotycznymi. Postrzeganie układu acetylocholiny ewoluuje, co wynika z założenia, że wpływ na przekaźnictwo w jego obrębie może nie tylko wywoływać albo eliminować wspomniane objawy niepożądane, ale też bezpośrednio modyfikować symptomatologię schizofrenii. Celem niniejszego artykułu jest przegląd aktualnego piśmiennictwa dotyczącego nowych opcji modulowania funkcji układu cholinergicznego. Obecnie badania koncentrują się na poszukiwaniu selektywnych agonistów i allosterycznych modulatorów receptorów muskarynowych, które mogą redukować ryzyko skutków ubocznych tradycyjnej terapii przeciwpsychotycznej i jednocześnie mieć swój własny terapeutyczny potencjał antypsychotyczny. Zastosowanie substancji mniej selektywnych nie prowadzi do takich korzyści. W kręgu zainteresowań psychofarmakologów pozostają również modulatory receptorów nikotynowych α4β2 i α7, które korzystnie wpływają między innymi na funkcjonowanie poznawcze chorych na schizofrenię, co potwierdzono w wielu niezależnych badaniach. Jak wiadomo, u większości pacjentów mimo leczenia utrzymują się objawy negatywne, deficyty poznawcze, często też resztkowe objawy pozytywne. Z klinicznego punktu widzeniaistotne pozostają także objawy niepożądane, które bardzo często komplikują leczenie, ograniczają możliwości terapeutyczne i pogarszają współpracę chorego w farmakoterapii. Badania nowych, bardziej selektywnych substancji cholinergicznych dają nadzieję na udoskonalenie terapii schizofrenii poprzez zwiększenie skuteczności i wyeliminowanie objawów niepożądanych.

  9. Nowoczesna farmakoterapia kardiologiczna w świetle nowych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego z 2013 roku

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Filip M. Szymański

    2013-09-01

    Full Text Available W bieżącym roku Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (European Society of Cardiology, ESC opublikowało nowe wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia nadciśnienia tętniczego, postępowania u chorych ze stabilną cho‑ robą wieńcową oraz wytyczne dotyczące chorób układu sercowo-naczyniowego w grupie pacjentów z cukrzycą. Częstość występowania wszystkich tych schorzeń w populacji ogólnej jest bardzo wysoka. W codziennej praktyce klinicznej lekarze, niezależnie od wykonywanej specjalizacji, bardzo często spotykają się z pacjentami z nadciśnie‑ niem tętniczym, cukrzycą czy chorobą wieńcową. Aby leczyć pacjentów zgodnie z najnowszymi zaleceniami, lekarze praktycy muszą stale pogłębiać swoją wiedzę. W kontekście publikacji nowych wytycznych szczególnie istotne jest zapoznanie się z wprowadzanymi zasadami dotyczącymi farmakoterapii – właśnie w stosunku do leczenia farma‑ kologicznego obserwowane w ostatnich latach zmiany są najbardziej dynamiczne i w bardzo wysokim stopniu wpły‑ wają na sposób postępowania z pacjentami. Niektóre ze stosowanych w kardiologii grup farmaceutycznych zyskują na znaczeniu, inne powoli zastępowane są nowymi substancjami. W obecnych wytycznych pozycja inhibitorów konwertazy angiotensyny, blokerów receptora angiotensynowego, statyn oraz kwasu acetylosalicylowego w lecze‑ niu oraz prewencji incydentów sercowo-naczyniowych została umocniona. Jednak w przypadku wymienionych grup leków bardzo istotny jest wybór substancji, która będzie spełniać oczekiwania dotyczące zarówno skuteczności działania, jak i bezpieczeństwa terapii. Poniższa praca, poza podsumowaniem najnowszych wytycznych ESC, pokazuje dowody naukowe potwierdzające skuteczność kliniczną takich substancji, jak ramipril, telmisartan, ator‑ wastatyna czy rosuwastatyna, u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego.

  10. Changes of Diagnosis Criteria for Gambling-Related Disorders and Psychoactive and Behavioral Addictions

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Iwona Niewiadomska

    2017-01-01

    Full Text Available Autorki poruszają kwestię zmian w kryteriach diagnostycznych dotyczących zaburzeń związanych z hazardem oraz uzależnień chemicznych i czynnościowych w literaturze przedmiotu. Prezentują też krótki przegląd kolejnych edycji podręczników międzynarodowych klasyfikacji, zarówno Diagnostics and Statistical Manual of Mental Disorders – DSM, jak i The International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems – ICD. W artykule przedstawiona jest również dyskusja badaczy na temat umiejscowienia zaburzeń związanych z hazardem w klasyfikacjach diagnostycznych. DSM-V umiejscawia zaburzenie hazardowe w kategorii „zaburzenia używania substancji i nałogów” (ang. Substance-Related and Addictive Disorders, DSM-V, w podkategorii „zaburzenia niezwiązane z substancjami” (ang. Non-Substace Related Disorders, DSM-V. Natomiast według nadal obowiązującego ICD-10, zaburzenie hazardowe pozostaje w obszarze zaburzeń kontroli i impulsów, pod nazwą „hazard patologiczny”.

  11. Mechanizmy regulacji odpowiedzi immunologicznej w zwierzęcym modelu alergicznego kontaktowego zapalenia skóry [Mechanisms involved in the regulation of immune response in animal model of allergic contact dermatitis

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Anna Strzępa

    2014-09-01

    Full Text Available Streszczenie Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry jest klasycznym przykładem późnej reakcji nadwrażliwości typu IV, którą mediują limfocyty efektorowe CD4+ Th1. Rozwój alergicznego kontaktowego zapalenia skóry (ACD jest następstwem ekspozycji na działanie małocząsteczkowych substancji (hapteny. Obecnie ACD jest jedną z najczęstszych chorób zawodowych. Występowanie alergii kontaktowej na co najmniej jeden czynnik w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej dochodzi do 19,5% dla różnych grup wiekowych. Klasyczna egzematyczna postać ACD manifestuje się jako rumień, naciek, nadmierne rogowacenie, obrzęk i pęcherze, którym towarzyszy świąd. Modelem zwierzęcym ACD jest reakcja nadwrażliwości kontaktowej (CS. Składa się ona z dwóch następujących po sobie etapów: indukcja (faza aferentna i wywołanie (faza eferentna. W trakcie pierwszego kontaktu z haptenem powstają swoiste limfocyty efektorowe (Tef, które są rekrutowane do miejsca ponownej ekspozycji na hapten. W tym artykule przedstawiono mechanizmy immunologiczne leżące u podstaw ACD, opierając się na modelu CS.

  12. Łęczyckie wiatraki – inicjatywy konserwatorskie z lat 2006-2017 na przykładzie „Zagrody Młynarskiej” w Uniejowie

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Filip Tomaszewski

    2018-04-01

    Full Text Available Zabytkowe wiatraki stanowią istotny składnik krajobrazu kulturowego ziemi łęczyckiej. Artykuł przedstawia inicjatywy mające na celu zachowanie i utrwalenie w krajobrazie tych niezwykłych zabytków architektury drewnianej, ze szczególnym uwzględnieniem budowy t.zw. „Zagrody Młynarskiej” w Uniejowie. Zły stan zachowania większości z zachowanych do dzisiaj łęczyckich wiatraków determinował (i determinuje nadal szeroki i zróżnicowany zakres podjętych działań konserwatorskich. Poza realizacją „Zagrody Młynarskiej” obejmował on budowę skansenu „Łęczycka Zagroda Chłopska” w Kwiatkówku, podjętą przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi oraz zachowawcze remonty in situ wiatraków w Solcy Wielkiej i Rdutowie Nowym. Relokacja zabytkowych wiatraków stwarza możliwość przywrócenia ich do sprawności technicznej, jednak kosztem wymiany znacznego procenta ich oryginalnej substancji. Artykuł omawia stopień autentyczności, jaki udało się uzyskać w konserwowanych obiektach, zakres ingerencji w ich pierwotną strukturę, rolę wiatraków w kształtowaniu krajobrazu kulturowego, a także zagadnienia związane z wyposażeniem technicznym młynów oraz problemy związane z utrzymaniem ich w ruchu.

  13. Use of isotope and vestigial elements methods for qualification of genesis of quality modifications of ground waters; Zastosowanie metod izotopowych i pierwiastkow sladowych do okreslania genezy zmian jakosci wod podziemnych

    Energy Technology Data Exchange (ETDEWEB)

    Soltyk, W.; Walendziak, J. [Osrodek Naukowo-Produkcyjny Materialow Polprzewodnikowych, Warsaw (Poland)

    1996-12-31

    Local saltiness of KWB Belchatow and Helski Peninsula is effected by excessive concentration of chloric and sulfur ions. Isotope and micro components investigations proved that the same kind of `saltiness` may be caused by different reasons. (author). 8 refs, 5 figs, 1 tab.

  14. The Influence of Shale Rock Fracturing Equipment Operation on Atmospheric Air Quality

    Science.gov (United States)

    Bogacki, Marek; Macuda, Jan

    2014-12-01

    specyfiki odwiertu i waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy kW. Przykładowy zestaw urządzeń technologicznych wykorzystywanych w procesie szczelinowania zamieszczono na rysunku 1. Podczas pracy silników do atmosfery emitowane są między innymi następujące substancje: tlenki azotu (NOx), ditlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO), pył PM10, amoniak, benzo(a)piren (B(a)P), benzen, toluen, ksylen, formaldehyd, acetaldehyd, akroleina. Skutkiem emisji mogą być przekroczenia dopuszczalnych, określonych prawem wartości stężeń substancji w powietrzu. W artykule skoncentrowano się na ocenie wpływu na jakość powietrza atmosferycznego emisji substancji pyłowo-gazowych towarzyszących procesowi szczelinowania skał łupkowych. Badania miały charakter modelowy. W oparciu o analizę przebiegu szeregu procesów szczelinowania hydraulicznego wykonywanych na wiertniach zlokalizowanych w Polsce i za granicą zbudowano przykładowy model procesu, który posłużył do wykonania symulacji propagacji zanieczyszczeń emitowanych substancji w powietrzu w zadeklarowanym obszarze obliczeniowym stanowiącym teren o wymiarach 1150 m × 1150 m. Dla urealnienia wyników obliczeń umiejscowiono model badanego obszaru w okolicach Gdańska i przypisano mu charakterystyczne dla tego rejonu parametry meteorologiczne i orograficzne. W środku analizowanego obszaru zlokalizowano teren wiertni o wymiarach 150 m x 150 m. Pole emisji kształtowane było przez 12 silników wysokoprężnych napędzających agregaty pompowe, każdy o mocy 1680 kW. Czas pracy pojedynczego silnika ustalono na 52 godziny w roku (13 zabiegów szczelinowania, każdy trwający 4 godziny). W obliczeniach założono, że podczas trwania szczelinowania wszystkie silniki będą pracowały równocześnie i będą obciążone w 100 %. W artykule dużo uwagi poświęcono poprawnemu zamodelowaniu rzeczywistego pola emisji. Scharakteryzowano parametry techniczne silników oraz zużywanych przez nie paliw

  15. Inhibition of glycoxidative modification of proteins by some substances of natural origin / Substancje Pochodzenia Naturalnego o Najsilniejszych Właściwościach Hamujących Proces Glikooksydacji

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Grzebyk Ewa

    2016-03-01

    Full Text Available Wstęp: Zaawansowane końcowe produkty glikacji (AGE i zaawansowane produkty utleniania białek (AOPP są głównymi produktami glikooksydacji u pacjentów z cukrzycą. Cel: Celem pracy było zidentyfikowanie substancji naturalnego pochodzenia o najsilniejszych właściwościach hamujących proces glikooksydacji spośród suplementów diety i leków dostępnych bez recepty na polskim rynku farmaceutycznym. Metody: Albumina wołowa (BSA, witamina C (VC, aminoguanidyna (A, kwercetyna (Q i zielona herbata (GT były badane in vitro podczas procesów glikacji, utleniania i glikooksydacji. Zmniejszenie stężenia AGE i AOPP w porównaniu z kontrolą dodatnią przyjęto jako marker efektywności zachodzących procesów. Wyniki: Tworzenie AGE było zredukowane w 72% przez VC i w co najmniej 43% przez pozostałe substancje w procesie glikacji. Stężenie AOPP było obniżone o 99% przez VC i w przynajmniej 40% przez pozostałe substancje badane w procesie utleniania. W przebiegu glikooksydacji tworzenie AGE/AOPP było obniżone odpowiednio w 61% przez Q w 97% przez A i przynajmniej o 49%/88% przez pozostałe substancje. Wnioski: Badane substancje wykazały zdolności hamujące glikację, utlenianie i glikooksydację białek w różnym stopniu w zależności od zastosowanego stężenia.

  16. Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Bolesław Kalicki

    2012-07-01

    Full Text Available Ból gardła należy do najczęstszych przyczyn porad lekarskich. Przyczyną bólu gardła jest zazwyczaj stan zapalny rozwijający się na podłożu infekcyjnym. Zapalenia gardła i migdałków w 70‑85% u dzieci i w 90‑95% u dorosłych spowodowane są zakażeniami wirusowymi. Najczęściej są to rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, wirusy Epsteina‑Barr, Coxsackie, herpes simplex oraz wirusy grypy i paragrypy. Bakteryjne zapa‑ lenia gardła zwykle wywoływane są przez paciorkowce beta‑hemolizujące grupy A, głównie Streptococcus pyogenes. Niezależnie od etiologii do zakażenia dochodzi drogą kropelkową oraz przez kontakt z wydzieliną nosogardła osoby chorej. Diagnostyka bólu gardła opiera się na danych z dokładnie zebranego wywiadu oraz badania przedmiotowego. Czasami niezbędne jest wykonanie szybkiego testu w kierunku streptokoków lub badań laboratoryjnych. Odróżnienie zakażeń bakteryjnych od wirusowych ma istotne znaczenie ze względu na narastającą antybiotykooporność i ogólnoświatową tendencję do nadużywania antybiotyków. W pierwszej kolejności należy zastosować leczenie objawowe, wskazane jest stosowanie leków przeciwzapalnych, przeciw‑ bólowych oraz leczenie miejscowe z zastosowaniem substancji przeciwbólowych i zmniejszających stan zapal‑ ny (chlorowodorek benzydaminy, flurbiprofen, salicylan choliny, chlorchinaldol. W przypadku etiologii bak‑ teryjnej antybiotykiem pierwszego rzutu jest fenoksymetylopenicylina, alternatywnie cefalosporyna I generacji lub amoksycylina, zaś w przypadku reakcji uczuleniowych na powyższe antybiotyki – makrolidy.

  17. Używki w ciąży – kofeina = Stimulants in pregnancy – caffeine

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Agnieszka Konstancja Pawłowska-Muc

    2015-06-01

    3 Independent Obstetric Skills Workshop, Medical University of Lublin, ul. Staszica 4/6   Adres do korespondencji: mgr piel. Agnieszka Konstancja Pawłowska-Muc Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Radomski Szpital Specjalistyczny im. dr Tytusa Chałubińskiego w Radomiu, ul. Lekarska 4 tel. 48  3615616; fax: 48 3615437 e-mail: agmich@vp.pl   Używki w ciąży - kofeina Streszczenie Wprowadzenie. Kofeina należy do substancji psychoaktywnych, ogólnodostępnych i najbardziej rozpowszechnionych na całym świecie. Jej wpływ na zdrowie kobiet, przebieg ciąży i rozwój płodu jest od lat przedmiotem wielu dyskusji, sporów i dociekań naukowych. Cel pracy. Przegląd piśmiennictwa na temat wpływu działania kofeiny na organizm kobiety oraz skutków jej spożywania w okresie ciąży i laktacji. Skrócony opis stanu wiedzy. Działanie kofeiny na organizm kobiety oraz jej wpływ na przebieg ciąży i zdrowie dziecka nie zostały dotychczas w pełni poznane. Znajduje się ona w wielu produktach, a to sprawia, że jej całkowite, dzienne spożycie jest trudne do oceny.             Podsumowanie. Z przeglądu piśmiennictwa wynika, że duży odsetek kobiet ciężarnych ma zwyczaj codziennego picia herbaty i/lub kawy z kofeiną. Zakres embriotoksycznego działania tej substancji zależy od jej dawki, częstości spożywania oraz stanu zdrowia kobiety ciężarnej. Stanowiska  autorów, co do stosowania napojów zawierających kofeinę w tym czasie, a także ich skutków, są podzielone. Większość jednak podziela pogląd, iż w ciąży i w okresie laktacji należy ograniczyć, a najlepiej zaniechać, spożywanie takich napojów. Zasadne jest zatem, aby działania promujące i wspierające zdrowy styl życia kobiet w wieku rozrodczym dotyczyły, między innymi, tej kwestii. Słowa kluczowe: kofeina, ciężarna, zdrowie, ciąża, płód.   Stimulants in pregnancy - caffeine Summary Introduction. Caffeine belongs to the group of

  18. Zastosowanie ketoprofenu w jonoforezie

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Mariola Kowalska

    2011-07-01

    Full Text Available Dzięki postępom medycyny oraz technologii medycznej możliwe dziś jest stosowanie wielu leków, w tym ketoprofenu, metodą jonoforezy, i to zarówno podczas leczenia sensu stricte, jak i w czasie rehabilitacji pacjenta. Ten sposób leczenia powinien być dostępny na każdym poziomie fizykoterapii według określonych standardów w zakresie rehabilitacji medycznej. Występowanie dolegliwości bólowych jest istotnym problemem zakłó- cającym stan chorego. Pojawienie się incydentów bólowych stanowi kluczowy problem, gdyż mogą one powodować zaburzenia zdrowia i samopoczucia. Istnieje wiele sposobów na zminimalizowanie, zapobieganie i walkę z bólem. Dzięki zastosowaniu medycyny alternatywnej, leczenia farmakologicznego, jak również urzą- dzeń medycznych możemy wybrać odpowiednią metodę w konfrontacji z nim, dostosowaną indywidualnie do potrzeb każdego pacjenta. Niesterydowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne są terapią często wykorzystywaną do uśmierzania bólu ostrego, a także przewlekłego dotyczącego urazów powstałych w narządzie ruchu. Poprzez stosowanie leku metodą jonoforezy można uzyskać efekt przeciwzapalny i przeciwbólowy, z pominięciem doustnej drogi jego podania (per os. Zmienia to dotychczasowy schemat stosowania leków z grupy NLPZ (niesterydowych leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, głównie w przypadku chorób, w przebiegu których skuteczne jest miejscowe podawanie leku zawierającego jako substancję czynną ketoprofen. Zastosowanie jonoforezy umożliwia aplikację około 10-2000 razy więcej cząsteczek leczniczych niż zwykłe nałożenie substancji leczniczej na powierzchnię skóry, np. w postaci żelu.

  19. Zmiany sprawności funkcji poznawczych w trakcie suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3 w grupie chorych na schizofrenię – przegląd systematyczny

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Marta Grancow-Grabka

    2016-09-01

    Full Text Available Deficyt w obszarze funkcjonowania poznawczego jest stałym fenomenem opisywanym w populacji osób z rozpoznaniem schizofrenii – w okresie przedchorobowym, w trakcie pogorszeń, jak również między kolejnymi epizodami. Zaburzenie funkcjonowania poznawczego stanowi niezależny czynnik rokowniczy w schizofrenii. Badania wskazują, że właśnie od tego wymiaru patologii zależą takie wykładniki funkcjonowania pacjentów, jak: wyniki leczenia i rehabilitacji, współpraca w leczeniu, funkcjonowanie zawodowe, rodzinne i społeczne, zdolność do samodzielnej egzystencji oraz jakość życia. Dotychczasowe metody leczenia schizofrenii nie zapewniają wystarczającej poprawy w zakresie tego wymiaru choroby. W okresie ostatnich 25 lat testowano użyteczność wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 jako monoterapii oraz jako augmentacji leczenia przeciwpsychotycznego w schizofrenii. Uzyskane wyniki są niejednoznaczne, choć podkreśla się tzw. pozytywny trend uzyskiwanych wyników w zakresie poprawy objawowej. Stosunkowo rzadko oceniano wpływ suplementacji preparatami wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 na funkcjonowanie poznawcze osób z rozpoznaniem schizofrenii. Korzystny wpływ suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi na funkcjonowanie poznawcze ma uzasadnienie teoretyczne. Wśród znanych działań tych substancji mogących wpływać na usprawnienie funkcji poznawczych należy wymienić: działanie immunomodulacyjne w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, poprawę parametrów stresu oksydacyjnego, zmiany w zakresie neurotransmisji oraz wpływ na procesy plastyczności neuronalnej. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie systematycznego przeglądu wyników badań dotyczących zmian sprawności funkcjonowania poznawczego u osób z rozpoznaniem schizofrenii będących w trakcie suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3.

  20. „Legalizować czy nie?” – analiza związku pomiędzy stosowaniem kanabinoli a częstością występowania i obrazem klinicznym zaburzeń psychotycznych

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Marta Gawłowska

    2010-03-01

    Full Text Available Związek pomiędzy zażywaniem kanabinoli a występowaniem zaburzeń psychotycznych jest opisywany od dawna. Udowodniono między innymi, że kanabinole mogą wywoływać przemijające objawy pozytywne, negatywne i poznawcze psychozy u zdrowych osób oraz zaostrzać objawy lub powodować ich nawrót w przebiegu wcześniej rozpoznanych zaburzeń psychotycznych. Jednak nadal niewiele wiadomo o mechanizmach, które powodują powstawanie tych symptomów. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami mogą one angażować układy dopaminergiczny, GABA-ergiczny i glutaminergiczny. Ponieważ tylko u części osób zażywających kanabinole rozwijają się objawy psychotyczne, prawdopodobnie substancje te nie stanowią głównego czynnika sprawczego psychozy, lecz mogą stanowić ważny czynnik ryzyka, który przyczynia się do manifestacji jej objawów. Takie wskaźniki, jak dawka, długość stosowania oraz wiek pierwszego kontaktu z kanabinolami, stanowią uznane czynniki modyfikujące przebieg psychozy, jakkolwiek mechanizm tego zjawiska pozostaje w dużym stopniu niejasny. W ostatnim czasie coraz szersze uznanie zyskują nowe hipotezy, zakładające możliwy wpływ kanabinoli na rozwój centralnego układu nerwowego. Istnieją dowody na to, że endogenny układ kanabinoidalny może odgrywać istotną rolę w takich procesach, jak neurogeneza, różnicowanie, dojrzewanie i migracja neuronów, wydłu- żanie aksonów oraz formowanie struktur gleju. Zażywanie kanabinoidów egzogennych, zaburzając działanie układu endokanabinoidalnego oraz zakłócając procesy neurorozwojowe, może stanowić mechanizm, poprzez który ekspozycja na działanie tych substancji w okresie adolescencji zwiększa ryzyko rozwoju schizofrenii lub innych utrwalonych zaburzeń psychotycznych.

  1. Czynniki ryzyka przewlekłej obturacyjnej choroby płuc u pacjentów leczonych szpitalnie

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Małgorzata Iwanicka-Michałowicz

    2009-06-01

    Full Text Available POChP należy obecnie do najpoważniejszych problemów zdrowotnych na świecie. Najczęstszym czynnikiem, który odpowiada za rozwój POChP, jest palenie tytoniu, zarówno czynne, jak i bierne. Kolejnymi przyczynami warunkującymi rozwój POChP są narażenie zawodowe na pyły, substancje chemiczne, gazy drażniące. Czynnikiem ryzyka jest także wrodzony niedobór α1-antytrypsyny (czynnik genetyczny. Celem pracy była analiza czynników ryzyka warunkujących rozwój POChP. W badaniu wzięło udział 200 osób z rozpoznaniem POChP leczonych szpitalnie w latach 2005-2007. U wszystkich chorych przeprowadzono wywiad według kwestionariusza przygotowanego na potrzeby badania. Wyniki badania poddano analizie statystycznej. W badanej grupie było 76 kobiet (38% i 124 mężczyzn (62%. Średnia wieku mężczyzn wynosiła 66,1 roku, kobiet – 66,4 roku. Głównym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby w badanej grupie było palenie tytoniu – stwierdzono je u 170 badanych (85%, przy czym 37,5% chorych było aktualnymi palaczami, a 47,5% byłymi palaczami. Średni czas trwania nałogu w grupie obecnych i byłych palaczy wyniósł 42 paczkolata (rozpiętość 1-160. POChP rozpoznano również u 30 osób nigdy niepalących papierosów (15%. Narażenie na bierne palenie wpracy i/lub wdomu podawało 175 chorych (87,5%. Narażenie na wdychanie szkodliwych substancji w środowisku pracy zgłaszało 150 badanych (75%. W związku z faktem, że nałóg palenia tytoniu jest zjawiskiem bardzo częstym wśród chorych na POChP, konieczne wydaje się zintensyfikowanie działań mających na celu upowszechnianie wiedzy na temat przyczyn i skutków POChP, realizację edukacji antytytoniowej oraz wdrożenie taniej i skutecznej metody badań przesiewowych.

  2. Astma a dym tytoniowy

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Agnieszka Fabisiewicz

    2009-09-01

    Full Text Available Szacuje się, że około 10-15% dzieci do 10. roku życia ma rozpoznaną astmę oskrzelową. Wdychanie dymu tytoniowego nasila objawy i utrudnia leczenie astmy. Dotyczy to zarówno palenia czynnego, jak i biernego wdychania dymu tytoniowego. Narażenie na dym tytoniowy może przyczyniać się do rozwoju przewlekłych stanów zapalnych dróg oddechowych i w konsekwencji prowadzić do POChP czy powodować zaostrzenia i cięższy przebieg astmy. Negatywne skutki palenia dotyczą także przebiegu ciąży oraz dalszego rozwoju dziecka. Około 30% leczących się na astmę przyznaje się do nikotynizmu lub jest narażonych na bierne palenie. Podobny odsetek palących może występować wśród kobiet w ciąży. Dzieci narażone na dym tytoniowy w środowisku domowym mają większą liczbę zaostrzeń astmy w ciągu roku niż dzieci bez narażenia na dym tytoniowy, a także są częściej hospitalizowane oraz wymagają wyższej średniej dawki glikokortykosteroidów stosowanej w leczeniu profilaktycznym podtrzymującym remisję objawów klinicznych. Udowodniono dodatnią korelację pomiędzy wysokością stężenia metabolitu nikotyny – kotyniny w moczu dzieci a liczbą wypalanych papierosów przez rodziców. Stężenia kotyniny w moczu u osób palących i narażonych na dym papierosowy mają związek z rozwojem patologii układu oddechowego, w szczególności z cięższym przebiegiem i oporniejszym leczeniem astmy. Fizjologia drzewa oskrzelowego pod wpływem dymu tytoniowego jest dodatkowo zaburzona, co ma następstwa w postaci mniejszej odpowiedzi na klasyczne leczenie astmy przy pomocy glikokortykosteroidów i sugeruje konieczność włączania u takich chorych leków antyleukotrienowych celem modyfikacji patologicznego wpływu substancji toksycznych z dymu tytoniowego na drzewo oskrzelowe.

  3. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-CHEMICZNE BIOMASY OTRZYMANEJ W NOWEJ TECHNOLOGII PRZETWARZANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH „BIONOR SLUDGE”

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    January BIEŃ

    2016-06-01

    Full Text Available Obecny stan prawny w pewien sposób generuje poszukiwania i rozwój nowoczesnych technologii pozwalających na rozwiązanie problemu zagospodarowania osadów ściekowych w Polsce nie tylko dla dużych obiektów, ale przede wszystkim dla instalacji małych i średnich, ponieważ to z nich głównie osady ściekowe obecnie trafiają na składowiska odpadów. Celem pracy jest ocena funkcjonowania prototypowej linii technologicznej do przetwarzania osadów ściekowych i ocena uzyskanej z tej technologii biomasy. Technologia Bionor Sludge stanowi rozwiązanie przeznaczone dla gminnych oczyszczalni o przepustowości do 1000 m3*d-1. Powstające osady ściekowe odpowiednio przetworzone w instalacji mogą zostać zagospodarowane dwojako: jako kompost lub jako wsad do instalacji termicznej, gdzie mogą stanowić biomasę zgodnie z ustawą o OZE. W pracy przedstawiono materiały pozwalające na wstępną ocenę jakości uzyskiwanego produktu pod kątem potencjału nawozowego i energetycznego. Bionor Sludge to technologia, która polega na przekierowaniu, w możliwie największym stopniu, energii chemicznej zgromadzonej w ściekach komunalnych do osadów stanowiących rezerwuar substancji organicznej. Cały układ technologiczny oczyszczania ścieków i przeróbki osadów charakteryzuje się również wysoką efektywnością i elastycznością pracy przy modułowej zabudowie. Możliwe i w pełni zasadne jest zastosowanie wybranych elementów omawianej instalacji w ramach modernizacji istniejących obiektów. Technologia Bionor Sludge dzięki swej innowacyjności i założeniom o możliwie najlepszym wykorzystaniu zasobów nawozowych i energetycznych, umożliwia racjonalne funkcjonowanie oczyszczalni i tym samym znaczące odciążenie budżetu gmin i ostatecznie ich mieszkańców.

  4. Męska depresja – koncepcja, metody pomiaru i związki z zachowaniami samobójczymi

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Jan Chodkiewicz

    2016-03-01

    Full Text Available W artykule przedstawiono koncepcję atypowych objawów depresji występujących u mężczyzn. Ważnym źródłem tej koncepcji były doświadczenia wyniesione z programu diagnozowania i leczenia depresji wprowadzonego na Gotlandii (Szwecja w latach 80. ubiegłego stulecia. Program, skierowany do lekarzy rodzinnych, zmniejszył liczbę zachowań samobójczych wśród kobiet, ale nie wśród mężczyzn. Przyjęto, że jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy może być odmienny obraz depresji u obu płci. Różnice między płciami mogą odpowiadać za to, że depresja u mężczyzn znacznie częściej niż u kobiet pozostaje nierozpoznana i nieleczona, co prowadzi do zwiększenia liczby samobójstw. Wśród dominujących objawów depresji u mężczyzn wyróżniono wzrost impulsywności i zachowań agresywnych, nadużywanie substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki, nikotyna, podejmowanie zachowań ryzykownych (jazda samochodem pod wpływem alkoholu, przypadkowe kontakty seksualne oraz tłumienie emocji. Jako przyczyna występowania atypowej depresji u mężczyzn najczęściej wymieniane jest rygorystyczne podporządkowywanie się tradycyjnym męskim normom kulturowym. Normy te dotyczą odporności, wytrzymałości, konkurowania, opanowania i tłumienia uczuć oraz konieczności zapewnienia bytu rodzinie. W pracy omówiono najbardziej znane metody badania męskiej depresji – Gotland Male Depression Scale (GMDS Rutza, Male Depression Risk Scale (MDRS-22 Rice’a i współpracowników oraz Masculine Depression Scale (MDS Magovcevic i Addisa – a także przedstawiono wyniki badań prowadzonych z użyciem wspomnianych metod. Artykuł kończą refleksje dotyczące dalszych kierunków badań nad problemem męskiej depresji i opis kontrowersji związanych z omawianą koncepcją.

  5. Składniki tworzyw sztucznych zaburzające funkcje układu nerwowego

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Konrad Andrzej Szychowski

    2013-05-01

    Full Text Available Rozwój przemysłu chemicznego spowodował opracowywanie nowych związków chemicznych niewystępujących w środowisku naturalnym. Substancje te spełniają różnorodne funkcje, takie jak obniżenie palności, zwiększenie plastyczności czy poprawienie rozpuszczalności innych substancji. Wiele związków wchodzących w skład tworzyw sztucznych, kosmetyków nowej generacji, aparatury medycznej, opakowań spożywczych oraz innych produktów codziennego użytku, z łatwością uwalniają się do środowiska naturalnego. Liczne badania wykazały, że substancje, takie jak: ftalany, BPA, TBBPA oraz PCB charakteryzują się znaczną lipofilnością dzięki czemu w łatwy sposób wnikają do żywych komórek oraz akumulują się w tkankach i narządach. Niesie to za sobą zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Wymienione związki, ze względu na swoją budowę chemiczną, są zdolne do naśladowania endogennych hormonów np. estradiolu, zaburzając hormonalną homeostazę organizmu. Co więcej substancje te z łatwością pokonują barierę łożyskową oraz barierę krew-mózg i dlatego, jak wykazały liczne badania, zaburzają prawidłowe działanie układu nerwowego już od najwcześniejszych chwil życia. Udowodniono, że związki te wpływają na proces neurogenezy oraz transmisję synaptyczną, a w konsekwencji zaburzają proces kształtowania się płci mózgu, a także procesy uczenia, pamięci, zachowania. Ponadto ich cytotoksyczne i proapoptotyczne działanie może być przyczyną powstawania chorób neurodegeneracyjnych. Praca przedstawia aktualny stan wiedzy na temat oddziaływania ftalanów, BPA, TBBPA, oraz PCB na układ nerwowy.

  6. Dopalacze – nowe zagrożenie zdrowia młodzieży

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Karolina Kierus

    2011-12-01

    Full Text Available Pomimo nowelizacji Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii dopalacze nie zniknęły całkowicie z polskiego rynku i życia młodzieży, gdyż nadal dostępne są w sprzedaży wysyłkowej. Obecnie Internet proponuje młodemu człowiekowi przynajmniej osiem polskojęzycznych stron e-sklepów, oferujących tanią wysyłkę zamówionych towarów do Polski. Skład dopalaczy nie jest w pełni poznany, gdyż podlega stałej ewolucji. Postać, pod jaką występują, to najczęściej susze roślinne (typu Spice, tabletki (party pills, proszki, sprzedawane jako produkty kolekcjonerskie, nienadające się do spożycia przez ludzi. Zażywanie ich polega na paleniu w skrętach, lufkach, fajkach wodnych, przyjmowaniu doustnym oraz w inhalacjach donosowych. Zawierają one zarówno syntetyczne substancje chemiczne, jak i susze bądź sproszkowane nasiona roślin znanych z silnych działań psychostymulujących czy halucynogennych. Efekt działania dopalaczy imituje skutki zażycia popularnych narkotyków, takich jak: marihuana, opium, amfetamina czy ecstasy. Przy długotrwałym stosowaniu dopalacze, podobnie jak inne środki psychostymulujące, mogą powodować uzależnienie, a także być wstępem do eksperymentowania z tzw. twardymi narkotykami. Oprócz działań pobudzających, relaksujących, halucynogennych czy empatogennych powodują wiele działań niepożądanych zarówno z grupy zaburzeń psychicznych, jak też istotnych zaburzeń somatycznych, prowadzących nawet do poważnych zaburzeń świadomości, zaburzeń oddychania czy napadów drgawkowych bezpośrednio zagrażających życiu. Rozpoznanie kliniczne zatrucia dopalaczami ustala się na podstawie objawów klinicznych oraz wywiadu wskazującego na zażycie nieznanej substancji. Z uwagi na brak swoistych odtrutek leczenie pozostaje jedynie objawowe, ma podtrzymywać podstawowe czynności życiowe. Wskazane jest przeprowadzenie konsultacji psychologicznej i/lub psychiatrycznej, a w uzasadnionych

  7. Skuteczność kliniczna doustnego preparatu Souvenaid® jako wsparcia niefarmakologicznego osób z chorobą Alzheimera – przegląd badań

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Anna Barczak

    2017-08-01

    Full Text Available Choroba Alzheimera wiąże się nie tylko ze zmianami w zakresie funkcji poznawczych, zachowania i codziennego funkcjonowania, lecz także z obecnością zmian niedoborowych. Niezależnie od związanych z otępieniem czynników prowadzących do niedożywienia sama choroba powoduje brak substancji potrzebnych do procesu synaptogenezy. Klasyczną farmakoterapię mogą wspomóc specyficzne interwencje dietetyczne, przyczyniające się do pozytywnych zmian w zakresie neuroprzekaźnictwa. Jednym z takich rozwiązań jest specjalistyczny doustny preparat odżywczy Souvenaid®, zawierający unikalną kombinację składników odżywczych  – Fortasyn Connect™, która wspomaga tworzenie nowych połączeń synaptycznych. Dostępne dane wskazują na bezpieczeństwo i korzystny wpływ preparatu na stan poznawczy pacjentów z łagodnym zaawansowaniem otępienia w chorobie Alzheimera. Efekt ten potwierdzono zarówno w randomizowanych, wieloośrodkowych, europejskich badaniach z podwójnie ślepą próbą, jak i w polskim badaniu obserwacyjnym z udziałem 12 osób. W przypadku bardziej zaawansowanych stadiów otępienia przyjmowanie preparatu Souvenaid® nie przynosi wprawdzie korzyści poznawczych, ale wpływa na wzrost poziomu składników odżywczych u pacjentów. LipiDiDiet, ostatni projekt badający wpływ preparatu Souvenaid® na stan poznawczy osób z chorobą Alzheimera, u których nie rozpoznano jeszcze otępienia, dostarczył niejednoznacznych danych, ponieważ nie stwierdzono istotnych różnic między grupą badawczą a kontrolną w ocenach pierwszorzędowych; wykazano jednak, iż systematyczne przyjmowanie preparatu przez osoby z najmniejszym stopniem zaawansowania zmian wiązało się z lepszymi wynikami ocen drugorzędowych. Trwająca 2 lata faza badania potwierdziła, że jest to bezpieczna substancja, a sama forma preparatu i łatwość jego przyjmowania mogą mieć korzystny wpływ na stan odżywienia pacjent

  8. Renovation and Modernization of Residential Structures in Gliwice Based on Survey of the Environment Built from the Years 1848-2014 / Renowacja I Modernizacja Struktury Mieszkaniowej W Gliwicach Na Podstawie Badań Ankietowych Środowiska Zbudowanego Z Lat 1848-2014

    Science.gov (United States)

    Cibis, Jerzy; Serdyńska, Joanna

    2015-03-01

    The subject of the survey carried out in 2013-2014 are changes in Gliwice residential substance in relation to the two fundamental issues:how proceeded transformation of the existing housing stock, which changes has it undergone during operation. The range of changes within the housing illustrates all the positive and negative solutions characteristic for each of the periods. In the selection of research technique decision was made to form the survey. The quantitative data collected during the survey are the basis for building applications and also from grouped and developed characteristics for the surveyed collections. The test results help to identify regularities concerning the scope of the changes made in each period and - indirectly - give evidence to evaluate the built environment in terms of meeting the expectations and needs of the residents. Analysis of the assumptions also draws attention to the life cycles of the apartment, as the original part undergoing transformation during the adaptation, modernization and reconstruction of housing environment to changing needs during operational requirements. The scope of the changes introduced by them within the housing allows to evaluate the accuracy of functional and spatial, technical and technological solutions characteristic of the period in which they developed. Przedmiotem badania przeprowadzonego w latach 2013-2014 są zmiany zachodzące w substancji mieszkaniowej Gliwic w odniesieniu do dwu zasadniczych kwestii: jak przebiegała transformacja istniejących zasobów mieszkaniowych, jakim zmianom została ona poddana w czasie eksploatacji. Zakres zmian w obrębie mieszkania ilustruje wszelkie pozytywne i negatywne rozwiązania charakterystyczne dla każdego z badanych okresów. W doborze techniki badawczej zdecydowano się na formę badania ankietowego. Dane ilościowe zebrane podczas badań ankietowych są podstawą do budowania wniosków i tez z pogrupowanych i opracowanych cech charakterystycznych dla

  9. Porównanie stężeń tlenku azotu w powietrzu wydychanym i pH kondensatu powietrza wydychanego u dzieci chorych na astmę i zdrowych

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Bolesław Kalicki

    2009-12-01

    Full Text Available Istotą astmy jest proces zapalny toczący się w śluzówce drzewa oskrzelowego. Parametry oceniające nasilenie tego procesu stosowane do tej pory są mało obiektywne i trudne do uzyskania, zwłaszcza u dzieci. Możliwość rzetelnej oceny intensywności tego procesu wpłynęłaby na dokładniejszą diagnozę pacjenta i zobiektywizowałaby postępowanie lecznicze. W ostatnim okresie ukazało się wiele prac poświęconych poszukiwaniu takich narzędzi, które w łatwy, nieinwazyjny i tani sposób odzwierciedlą stan zapalny w układzie oddechowym. Za jeden z takich wykładników uznawany jest pomiar stężenia tlenku azotu (NO w wydychanym powietrzu. Jego stężenie zależy od aktywności iNOS – enzymu aktywowanego między innymi przez czynniki zapalne. Oznacza się go metodami chemiluminescencyjnymi. Wzrost stężenia sugeruje nasilenie zapalenia oskrzeli. Innym markerem stanu zapalnego branym pod uwagę w wielu badaniach jest pH kondensatu powietrza wydychanego (KPW, który jest pochodną płynu pokrywającego powierzchnię pęcherzyków płucnych. Spośród wielu substancji w nim rozpuszczonych oznaczanie jego pH jest najłatwiejszą metodą analizy KPW. Zauważono, że pH tego płynu spada w chorobach przebiegających z nasileniem stanu zapalnego w płucach. Obie wymienione metody są stosunkowo tanie i proste do zastosowania (również w populacji dziecięcej. Celem niniejszego badania była ocena stężeń NO w powietrzu wydychanym i pH KPW u dzieci z rozpoznaną astmą w okresie zaostrzenia choroby i porównanie tych wyników z wartościami uzyskanymi w grupie dzieci zdrowych. Do badań włączono 26 dzieci w wieku od 8 do 17 lat. Pomiędzy obiema grupami dzieci – zdrowych i chorych, uzyskano statystycznie znamienną różnicę wyników zarówno stężenia NO w powietrzu wydychanym, jak i pH KPW. W przypadku zaostrzenia astmy stężenie NO rosło, a pH KPW malało, oba parametry korelowały ze sobą. Wyniki te pozostają w zgodzie

  10. Zatrucie tlenkiem węgla – drogi narażenia, obraz kliniczny, metody leczenia = Carbon monoxide poisoning, routes of exposure, clinical manifestation, treatment

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Magdalena Sowa

    2015-04-01

    3Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy   Adres do korespondencji: mgr Magdalena Sowa Katedra i Zakład Laseroterapii i Fizjoterapii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy ul. Marii Skłodowskiej – Curie 9 85 – 094 Bydgoszcz e – mail: magdalena.sowa@cm.umk.pl   Streszczenie   Wprowadzenie: Tlenek węgla (CO jest bezbarwnym, bezwonnym, niedrażniącym i toksycznym gazem, niewykrywalnym przez narządy zmysłów. Powstaje on w wyniku niecałkowitego spalenia substancji, produktów zawierających węglowodory (np. gazy przemysłowe, węgiel drewno. Według badań stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zatruć inhalacyjnych na świecie. Cel pracy: Celem pracy była analiza dróg narażenia, obrazu klinicznego oraz metod leczenia zatrucia tlenkiem węgla. Skrócony opis stanu wiedzy: Toksyczność tegoż związku jest silnie związana z jego wysokim powinowactwem do hemoglobiny (około 200 razy większe od tlenu. Strukturami najbardziej newralgicznymi i najbardziej narażonymi na działanie CO są serce i ośrodkowy układ nerwowy (OUN. Patomechanizm działania polega na wiązaniu się tlenku węgla z atomem żelaza w cząsteczce hemu, tworząc związek zwany karboksyhemoglobiną (COHb. Wentylacja powietrzem zwierającym CO wiedzie do hipoksji tkankowej czyli niedotlenienia. Zwolnieniu, a następnie zahamowaniu ulegają metaboliczne procesy oksydacyjne, dochodzi do akumulacji kwaśnych metabolitów, przyczyniających się do rozszerzenia tętnic mózgowych a w konsekwencji przekrwienia mózgu. Podsumowanie: Liczba zatruć tlenkiem węgla w Polsce jest znacznie większa niż w innych krajach Europy. W ostatnich latach zaobserwowano znaczny spadek śmiertelności spowodowanej zatruciem CO, jednakże nadal bardzo wysoki koszt zdrowotny, wyrażający się w tysiącach pacjentów tracących zdrowie  a nawet życie, skłania do dbałości o skuteczność  działań prewencyjnych.   S

  11. Motywy podejmowania prób samobójczych przez młodzież w wieku 13-19 lat = Motives for suicide attempts by youth aged 13-19

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Agnieszka Gmitrowicz

    2015-06-01

    3Department of Applied Psychology, Medical University of Lublin   Streszczenie   Wstęp. Samobójstwo stanowi istotny problem w dziedzinie zdrowia publicznego. Wiek dorastania, nazywany „adolescencją” to najtrudniejszy i najbardziej złożony etap w życiu człowieka. Młodzi ludzie podejmują zachowania dysfunkcyjne będąc pod wpływem takich czynników jak: stres, brak umiejętności życiowych, negatywna presja rówieśnicza. Do najpoważniejszych problemów zdrowotnych wieku młodzieńczego zalicza się: depresję, nieumiejętność radzenia w sytuacjach stresowych, lęk, anoreksję/bulimię, zaburzenia osobowości, nieprzystosowanie społeczne, nadużywanie substancji psychoaktywnych. Zdarzają się momenty, w których ich natężenie staje się silne i prowadzi do przestępstw oraz samobójstw. W literaturze podaje się, iż samobójstwo jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów nastolatków w wieku 15-19 lat. Cel pracy. Określenie motywów podejmowania oraz najczęściej wybieranych metod prób samobójczych (PS w grupie pacjentów psychiatrycznego oddziału młodzieżowego. Materiał i metoda. W badaniu udział wzięło 80 pacjentów w wieku 13-19 lat. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Uzyskane wyniki poddano analizie procentowej. Wyniki. Najczęstszą metodą targnięcia się na własne życie wśród badanych dziewcząt było przedawkowanie leków (29% oraz podcięcie żył (9%, natomiast chłopcy jako metodę wybierali powieszenie (6%. Motywy podejmowania PS dotyczyły rozstania z sympatią, kłótni, braku sensu życia, samotności oraz braku wsparcia bliskich. Wnioski. Motywy podejmowania oraz metody działań samobójczych, którymi kierowali się ankietowani zależne były od płci, subiektywnej interpretacji swojej sytuacji życiowej, braku umiejętności w rozwiązywaniu sytuacji trudnych, impulsywności w podejmowanych działaniach oraz braku wsparcia ze strony osób znaczących.   S

  12. Miąższ dyni jako surowiec do otrzymywania naturalnych produktów kandyzowanych = Pumpkin pulp as raw material for natural candied products

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Beata Roszkowska

    2015-09-01

    kandyzowanej miąższu dyni odmiany Justyna zawierającego najwięcej β-karotenu (3,87 mg/100g oraz cukrów ogółem (9,67%, pozwoli na uzyskanie produktu o intensywniejszym pomarańczowym zabarwieniu. Więcej substancji teksturotwórczych (błonnik, pektyny zawiera miąższ dyni odmiany Karowita, a kostka kandyzowana z tego surowca jest najbardziej jędrna.   Słowa kluczowe: miąższ dyni, błonnik, związki fenolowe, karotenoidy, kandyzowanie, tekstura.   Abstract Today, increasing consumer awareness and interest not only a healthy lifestyle, but also pro-health food. Consumers are willing to buy a new product, with high nutritional value and positively affecting human body. Among the wide range of vegetable products are products with the pumpkin pulp. One of the interesting ways to use the pumpkin pulp is its crystallization. The aim of the study was to obtain a new product from the pumpkin pulp in the form of candied cubes with desired texture. The study used industrial pumpkin varieties: Karowita, Junona, Justyna supplied by Production, Trade and Service "Amaranth" in Łomża. In the raw material, content of the total extract, reducing sugars, total sugars, total phenolic compounds, dietary fiber, pectins, carotenoids (total and β-carotene, as well as total acidity and DPPH radical scavenging ability were determined. Moreover, the texture analysis of cubes of fresh pumpkin and candied, not blanching and subjected to a process of blanching, was carried out using Instron universal testing machine 4301. The results were then statistically analysed using STATISTICA 10.0 PL. To demonstrate the differences between the varieties of pumpkin was used ANOVA with Duncan's test (p ≤ 0.05. The flesh of the pumpkin variety Karowita can provide the raw material for the production of candied cubes with a higher content of phenolic compounds (27.62 mg/100g and higher antioxidant activity (244.9 µM DPPH/1 mg of phenolic compounds. Application to the production of candied cubs the

  13. In-Situ Treatment of Groundwater Contaminated with Underground Coal Gasification Products / Oczyszczanie In-Situ WÓD Podziemnych Zanieczyszczonych Przez Produkty Podziemnego Zgazowania WĘGLA

    Science.gov (United States)

    Suponik, Tomasz; Lutyński, Marcin

    2013-12-01

    skutecznie i długotrwale chronić środowisko wodne przed zanieczyszczeniami. Jako materiał reaktywny w pracy wybrano, na podstawie zdolności oczyszczania, granulowany węgiel aktywny (do usuwania związków organicznych) oraz żelazo metaliczne i alternatywnie zeolity (do usuwaniazwiązków nieorganicznych i pozostałych związków organicznych po złożu węgla aktywnego). Badania prowadzone były w dwóch instalacjach badawczych składających się z pompy perystaltycznej oraz dwóch szeregowo połączonych szklanych kolumn filtracyjnych (rys. 1). W obu instalacjach pierwsza kolumna wypełniona była granulowanym węglem aktywnym, zaś druga odpowiednio w pierwszej i drugiej instalacji, żelazem metalicznym i zeolitami. Materiał reaktywny poza zdolnościami do usuwania zanieczyszczeń, musi również charakteryzować się długotrwałą i stabilną przepuszczalnością dla wód. Dlatego też jego skład ziarnowy dobrano w taki sposób, aby współczynnik filtracji materiału reaktywnego zawierał się między 2x10-4 i 6x10-3 m/s (co oznacza że powinien charakteryzować się maksymalnymi wartościami współczynnika filtracji dla piasku drobnoziarnistego i gruboziarnistego). Tabele 3 i 4 przedstawiają odpowiednio skład ziarnowy materiału reaktywnego zastosowanego w badaniach laboratoryjnych oraz jego główne parametry hydrogeologiczne. Zastosowany w badaniach roztwór przygotowany został poprzez zmieszanie wody destylowanej z odpowiednimi masami odczynników chemicznych, uzyskując w ten sposób stężenia zanieczyszczeń podobne do wartości przedstawionych w pracach (Kapusta & Stańczyk, 2011; Liu & in., 2006). W tabelach 5 i 6 oraz na rysunkach 2-8 przedstawiono wartości parametrów fizykochemicznych oraz stężeń substancji chemicznych zmierzonych w wodach pobranych z instalacji badawczych 1 i 2. We wnioskach pracy stwierdzono, iż granulowany węgiel aktywny jest odpowiednim materiałem do usuwania z wód fenoli, BTX, wielopierścieniowych w

  14. Application of Relevance Maps in Multidimensional Classification of Coal Types / Zastosowanie Map Odniesienia W Wielowymiarowej Klasyfikacji Typów Węgla

    Science.gov (United States)

    Niedoba, Tomasz

    2015-03-01

    wielowymiarowego wektora X = [X1,..., Xn]. Zasadniczym problemem jest także wybór jednostki populacji generalnej (ziarno, jednostka objętości lub masy), co może decydować o kierunkach charakteryzowania wielowymiarowych powiązań cech wektora X. Takimi kierunkami charakteryzowania mogą być: - wielowymiarowe rozkłady wektora losowego X wraz ze wszystkimi konsekwencjami metody (Lyman, 1993; Niedoba, 2009; 2011; Olejnik et al., 2010; Niedoba i Surowiak, 2012); - wielowymiarowe równania regresji wraz z analizą macierzy współczynników korelacji liniowej oraz korelacji cząstkowej (Niedoba, 2013b); - analiza czynnikowa (Tumidajski, 1997; Tumidajski and Saramak, 2009); - metody wielowymiarowej wizualizacji danych. W artykule zastosowano nowoczesną metodę wizualizacji wielowymiarowych danych - metodę tzw. map odniesienia (z ang. relevance maps). Aby zastosować ww. metodę przeprowadzono doświadczenia na trzech typach węgla, pobranych z trzech kopalni węgla kamiennego, zlokalizowanych w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. Były to węgle typu 31, 34.2 i 35, według polskiej klasyfikacji węgli. Każdą z pobranych prób poddano rozdziałowi na klasy ziarnowe a następnie każdą z klas ziarnowych rozdzielono na frakcje densymetryczne za pomocą rozdziału w roztworze chlorku cynku. Tak otrzymane klaso-frakcje przebadano chemiczne ze względu na wybrane parametry jakościowe węgla. Były to takie cechy jak: ciepło spalania, zawartość popiołu, zawartość siarki, zawartość substancji lotnych oraz miąższość materiału. Otrzymano w ten sposób zestaw siedmiu danych dla każdej klasy ziarnowej i każdego typu węgla. Stanowił on swoisty siedmiowymiarowy zbiór, który postanowiono zobrazować za pomocą techniki wizualizacji bazującej na tzw. mapach odniesienia. W metodzie map odniesienia na płaszczyźnie służącej do wizualizacji danych zostają rozmieszczone specjalne punkty zwane punktami odniesienia, reprezentujące poszczególne cechy. Do ka