WorldWideScience

Sample records for elementu parametru saskaoanas

  1. Dažu smago metālisko elementu noteikšana ķiplokos (Allium sativum)

    OpenAIRE

    Bleidele, Zaiga

    2016-01-01

    Dažu smago metālisko elementu noteikšana ķiplokos (Allium sativum). Bleidele Z., zinātniskais vadītājs Dr. ķīm., prof. Vīksna A. Bakalaura darbs, 48 lappuses, 21 attēli, 19 tabulas, 45 literatūras avoti, 5 pielikumi. Latviešu valodā. Darbā tika analizēti Latvijā un Ķīnā audzēti ķiploki un lielveikalos nopirktās ķiploku garšvielas. Eksperimentāli tika noteikts cinka un vara masas koncentrācijas izmantojot liesmas atomabsorbcijas spektrometriju, bet svina un kadmija masas koncentrācijas noteikš...

  2. Nonstationary temperature field in the fuel element; Nestacionarno temperatursko polje u gorivnom elementu

    Energy Technology Data Exchange (ETDEWEB)

    Vehauc, A; Spasojevic, D [Institute of nuclear sciences Boris Kidric, Vinca, Beograd (Yugoslavia)

    1970-03-15

    Nonstationary temperature field in the fuel element was examined for spatial and time distribution of the specific power generated in the fuel element. Analytical method was developed for calculating the temperature variation in the fuel element of a nuclear reactor for a typical shape of the heat generation function. The method is based on series expansion of the temperature field by self functions and application of Laplace transformation in time coordinate. For numerical calculation of the temperature distribution a computer code was developed based on the proposed method and applied on the ZUSE-Z-23 computer. Razmatrano je nestacionarno temperatursko polje u preseku sipke gorivnog elementa za slucaj prostorne i vremenske raspodele specificne generacije snage u gorivnom elementu. Razradjen je analii postupak odredjivanja promene temperature u gorivu nuklearnog reaktora za tipican oblik funkcije generacije toplote. Postupak se zasniva na razvoju temperaturskog polja po sopstvenim funkcijama i primeni Laplasove transformacije po vremenskoj koordinati. Za efektivno nalazenje temperaturskog polja, postupak je programiran za digitalnu racunsku masinu ZUSE-Z-23 (author)

  3. Emocionālo elementu un instrumentu pielietošanas prakse CSDD sociālajā mārketinga (2001 - 2010)

    OpenAIRE

    Meldere, Jūlija

    2010-01-01

    Bakalaura darba tēma: „Emocionālo elementu un instrumentu pielietošanas prakse CSDD sociālajā mārketingā (2001-2010)” tika izvēlēta, lai tās robežās analizēt dažādu emociju pielietošanu CSDD sociālā mārketingā – sociālās reklāmas kampaņās. Bakalaura darbā tika apskatīts kā dažādu emocionālo paņēmienu maiņa CSDD sociālā mārketingā palīdz veiksmīgāk uzrunāt auditoriju un sekmēt auditorijas rekomendējamas uzvedības pieņemšanas procesu. Bakalaura darba mērķis ir saprast, kāpēc CSDD izmanto dažād...

  4. Nevalstiskās organizācijas "Centra Dardedze" sociālo reklāmas kampaņu video materiālu vēstījuma un auditorijas uzmanības piesaistošo elementu analīze

    OpenAIRE

    Kolbina, Inese

    2016-01-01

    Bakalaura darbā „Nevalstiskās organizācijas "Centra Dardedze" sociālo reklāmas kampaņu video materiālu vēstījuma un auditorijas uzmanības piesaistošo elementu analīze” tika analizētas nevalstiskās organizācijas "Centrs Dardedze" seši sociālo reklāmu video materiāli. Analīze balstās uz reklāmas vizuālo vēstījumu un auditorijas uztveres izpēti. Bakalaura darba mērķis ir izpētīt "Centrs Dardedze" reklāmas kampaņas, noskaidrot kā un ar kādiem paņēmieniem konkrētās sociālās reklāmas cenšas mainīt...

  5. ASIF in Poland in the light of national budget expenditure since 1991. Justification functioning system separateness among the EU countries

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Czyżewski Andrzej

    2014-12-01

    Full Text Available Celem niniejszego artykułu było wykazanie, że istnienie KRUS, jako ważnego elementu systemu ubezpieczeń społecznych rolników w Polsce nie jest ewenementem w skali europejskiej. Ukazane zostały relacje KRUS z budżetem oraz charakterystyki ubezpieczeń społecznych rolników w wybranych krajach należących do Europejskiej Sieci Rolniczych Systemów Ochrony Społecznej (ENASP

  6. Komiksai Lietuvoje: nepanaudotas kultūrinis ir edukacinis įrankis

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Tomas Mitkus

    2013-04-01

    Full Text Available Straipsnyje autorius kelia hipotezę, kad stipri komiksų industrija gali tapti svarbiu elementu, efektyviai siekiant įvykdyti Lietuvos kultūros ir Švietimo ministerijų XXI amžiui iškeltus strateginius nacionalinius uždavinius. Straipsnyje pateikiamas JAV komiksų medijos diskursas ir nuodugniai analizuojama Lietuvos komiksų industrijos padėtis, atliekant kokybines ir kiekybines apklausas. Rezultatai atskleidžia, kad tarp jauniausios Lietuvos kartos de facto yra įsitvirtinusi komiksų kultūra.

  7. The significance of Good Chair as part of children’s school and home environment in the preventive treatment of body statistics distortions

    OpenAIRE

    Mirosław Mrozkowiak; Hanna Żukowska

    2015-01-01

    Mrozkowiak Mirosław, Żukowska Hanna. Znaczenie Dobrego Krzesła, jako elementu szkolnego i domowego środowiska ucznia, w profilaktyce zaburzeń statyki postawy ciała = The significance of Good Chair as part of children’s school and home environment in the preventive treatment of body statistics distortions. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(7):179-215. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.19832 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%287%29%3A179-215 https:...

  8. Impact of eutrophication and climate change on Cd and other trace metal dynamic in the Gulf of Riga, Baltic Sea

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Aigars Juris

    2014-04-01

    Full Text Available Fitoplanktona spēja iesaistīt Cd šūnā ir plaši tikusi izmantota lai skaidrotu Cd dinamiku jūras ekosistēmās. Tai pašā laikā ir novērotas rezultātu atšķirības ūdenī un sedimentos, kuras līdz šim nav izskaidrotas. Tas nosaka nepieciešamību veikt pētījumu, kurā tiktu sasaistīti galvenie pēdu elementu dinamiku kontrolējošie faktori. Šajā pētījumā tika saistīts pēdu elementu vertikālais sadalījums sedimentos ar pieejamo atbalstošo informāciju no sedimentiem un ūdens kolonnu, īpašu uzmanību pievēršot Cd. Rīgas līča sedimentos novērotās Cu, Mn, Cd un Cr koncentrācijas uzrāda nozīmīgu (ANOVA < 0.01 pozitīvu korelāciju ar TC (kopējais ogleklis. Tai pašā laikā Al un Ni uzrāda nozīmīgu (ANOVA < 0.01 negatīvu korelāciju ar TC. Savukārt Zn, Pb un Fe koncentrācijas sedimentos neuzrāda nozīmīgu korelāciju ar TC. Vairāki no apskatītajiem elementiem skaidri parādīja, ka laika gaitā ir būtiski mainījušies to akumulācijas režīmi attiecībā pret TC akumulācijas režīmu. Izmaiņu lielums ir atšķirīgs atšķirīgiem elementiem.

  9. Izlases dizainu salīdzināšana ar simulācijas eksperimentu palīdzību

    OpenAIRE

    Rikačova, Tatjana

    2012-01-01

    Darbā tika aplūkoti trīs veidu izlases dizaini: vienkāršā gadījuma izlase, sistemātiskā gadījuma izlase un stratificētā gadījuma izlase, kā arī tika apskatīta GREG novērtējumu teorija. Pētījuma mērķis bija ar simulācijas eksperimentu palīdzību salīdzināt iepriekš minētos izlases dizainus, lai noteiktu izlases dizainu, kas dod precīzākus konkrētās populācijas parametru novērtējumus. Lai veiktu simulācijas eksperimentus tika ģenerēti dati un uzrakstītas programmas, kas tika palaistas va...

  10. Lielveikalu RIMI reklāmas kampaņas ─ auditorijas uzmanības piesaistes analīze

    OpenAIRE

    Fjodorova, Margarita

    2008-01-01

    Mana darba tēma ir „Lielveikalu „RIMI” reklāmas kampaņas – auditorijas uzmanības piesaistes analīze.” Es apskatu 2003. – 2008.gada „RIMI” video reklāmas, lai pierādītu sava darba hipotēzi, ka „RIMI” lielveikalu video reklāmās laika posmā no 2003. līdz 2008. gadam nav bijis vienotu auditorijas uzmanības piesaistes elementu, bet tie tika ieturēti tikai kādas konkrētas reklāmas kampaņas robežās kā galvenie auditorijas uzmanības piesaistes elementi. Sava darba teorētiskajā daļā es pieturēšos pie ...

  11. SIA “Doktora Mileika Klīnika" mārketinga kompleksa analīze.

    OpenAIRE

    Mileika, Nadežda

    2013-01-01

    Bakalaura darbs veltīts „Doktora Mileika klīnikas” „7P” modeļa marketinga kompleksa analīzei. Bakalaura darba mērķis ir, pamatojoties uz teorijas atziņām par mārketinga kompleksu pakalpojuma sfērā, uz intervijas un klientu aptaujas rezultātiem, izanalizēt „Doktora Mileika klīnika” mārketinga kompleksa elementu priekšrocības un trūkumus, kā arī izvirzīt priekšlikumus mārketinga kompleksa pilnveidošanai uzņēmumā. Pirmajā nodaļā izskatīti mārketinga kompleksa „7P” elementi ar medicīnas ...

  12. Ekvivalences pamata kategorijas , tulkojot specializētos tekstus ar angļu-latviešu un latviešu-angļu tulkojumu piemēriem

    OpenAIRE

    Saveļjevs, Jurijs

    2014-01-01

    Maģistra darbs ar nosaukumu „Ekvivalences pamata kategorijas, tulkojot specializētos tekstus, ar angļu-latviešu un latviešu-angļu tulkojumu piemēriem” ir veltīts dabiskās un virzītās, kā arī formālās un dinamiskās ekvivalences jēdzienu pētījumam. Darba teorētiskajā daļā tiek iztirzāta leksiski-sintaktisko valodas elementu ekvivalences jēdziena izcelsme un attīstība, tā pašreizējais stāvoklis un dažādu pētnieku tā redzējums. tāpat tiek izvērtētas ekvivalences jēdziena pamata kategorijas – dabi...

  13. Naratīvie elementi kiberpanka literatūrā

    OpenAIRE

    Beņko, Oļegs

    2011-01-01

    Darba tēma ir „Naratīvie elementi kiberpanka literatūrā”. Naratīvie elementi veido stāstu. Dažādiem žanriem ir raksturīgi atšķirīgi elementi. Līdz ar to, saskaroties ar noteiktu naratīvo elementu – darbības vidi, tēlu vai sižetu, kas attīstās ap kādu tēmu, – varam identificēt arī žanru. Darba mērķis ir noskaidrot kopējos kiberpanka literatūrai raksturīgos naratīvos elementus. Lai īstenotu šo mērķi, tiek analizēti un salīdzināti divi kibepanka žanrā tapuši darbi – Viljama Gibsona „Neirom...

  14. Annex 3 - Testing the microstructure of the fuel element with metal uranium with aluminium cladding; Prilog 3 - Ispitivanje mikrostrukture gorivnog elementa na bazi metalnog urana sa aluminijumskom kosuljicom

    Energy Technology Data Exchange (ETDEWEB)

    Milosevic, S; Momcilovic, I [Institute of Nuclear Sciences Boris Kidric, Vinca, Beograd (Serbia and Montenegro)

    1961-12-15

    Based on the uranium microstructure in the fuel element, i.e. grain size, presence of other phases, porosity and the position of metal connections, some data could be obtained about the mechanical and thermal treatment of the uranium during fuel element fabrication. The mentioned characteristics could indicate the behaviour of the fuel under reactor operating conditions taking into account its stable dimensions and roughness of its surfaces. Na osnovu mikrostrukture urana u gorivnom elementu, odnosno velicine i oblika njegovih kristalnih zrna, prisustva drugih faza, pozoziteta kao i rasporeda metalnih ukljucaka, mogu se dobiti izvesni podaci o tome koje je postupke mehanickog i termickog tretiranja pretrpeo uran u pripremi za gorivni elemenat. Prethodne karakteristike takodje mogu da daju predstavu o tome kako ce se gorivo ponasati u uslovima rada reaktora, s obzirom na njegovu dimenzionu stabilnost i ogrubljivanje njegove povrsine (author)

  15. I.Kanta idejas un to ietekme uz mūsdienu tiesību attīstību

    OpenAIRE

    Smiltēna, Anda

    2007-01-01

    Darbs ir veltīts Imanuela Kanta tiesību filozofijas analīzei, uzmanību pievēršot tiesību teorijas jautājumiem, kā arī šo ideju praktiskajai ietekmei mūsdienu tiesību zinātnē. Pirmajā nodaļā aprakstītas galvenās Kanta tiesību filozofijas idejas, kas veido tiesību teorijas bāzi, nosaka tiesību sistēmu un to veidojošo elementu īpašības, nodala tiesības no morāles, iezīmē kategoriskā imperatīva un brīvības kategorijas nozīmi tiesībās. Otrā nodaļa veltīta neokantisma kustībai tiesībās un tās galve...

  16. The Impact of Propeller on Aerodynamics of Aircraft / Wpływ Śmigła Na Aerodynamikę Samolotu

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Zalewski Wiesław

    2015-09-01

    Full Text Available W pracy przedstawiono analizę numeryczną wpływu pracujących śmigieł na aerodynamikę samolotu na przykładzie dwusilnikowego, bezzałogowego samolotu o napędzie elektrycznym. Analiza koncentrowała się głównie na symulacji wzajemnego oddziaływania układu skrzydło-śmigło samolotu. Badano i porównywano trzy konfiguracje: samolot bez śmigieł, samolot ze śmigłami pchającymi i samolot ze śmigłami ciągnącym. Dla każdej konfiguracji wyznaczono rozkłady współczynników aerodynamicznych wzdłuż rozpiętości skrzydła oraz ich globalne wartości dla całego samolotu. Obliczenia wykonano za pomocą programu Fluent z implementacja modelu śmigła opartą na Teorii Elementu Łopaty.

  17. Experimental Testing of Innovative Cold-Formed "GEB" Section / Badania Eksperymentalne Innowacyjnego Kształtownika Giętego Na Zimno Typu "Geb"

    Science.gov (United States)

    Łukowicz, Agnieszka; Urbańska-Galewska, Elżbieta; Gordziej-Zagórowska, Małgorzata

    2015-03-01

    One of the major advantages of light gauge steel structures made of cold-formed steel sections is their low weight so the production of typical single-storey steel structures of this kind of profiles is still rising. The well known profiles, e.o. Z-sections, C-sections and the so called hat-sections studied and described in the literature, are used mainly as purlins or truss components. A new profile GEB was patented for the use for primary load-bearing member in fabricated steel frames. According to the code [1] every novel cross section should be tested to assign the deformation shape and bearing capacity. The paper deals with the numerical and experimental research of bearing capacity of cold formed GEB profiles. The deformation shape and limit load was obtained from bending tests. The GEB cross section bearing capacity was also determined according to codes [1, 2]. Jedną z najważniejszych zalet lekkich konstrukcji metalowych, wytwarzanych z kształtowników giętych na zimno, jest ich mała masa, dlatego też, producenci coraz częściej wykorzystują możliwości profili giętych do wytwarzania typowych konstrukcji halowych w budownictwie systemowym. Proces gięcia na zimno, pozwala na formowanie różnego rodzaju przekrojów poprzecznych, które mogą być wykorzystywane jako elementy konstrukcji. Typowe kształty elementów. tzn. Z, C oraz tzw. przekroje kapeluszowe, które zostały przebadane i opisane w literaturze, wykorzystuje się głównie jako płatwie lub części składowe wiązarów kratowych. Nowo opatentowany przekrój typu GEB ma być wykorzystany jako element nośny konstrukcji ramowych. W związku z tym innowacyjny kształt oraz parametry geometryczne przekroju takiego kształtownika, związane z możliwością jego wyprodukowania oraz z warunkami nośności, stateczności oraz sztywności, muszą być optymalne. Według normy PN-EN 1993-1-3, każdy nowo uformowany przekrój powinien być przebadany pod kątem nośności elementu i formy

  18. Pasaku elementu izmantošana angļu valodas kā svešvalodas mācīšanā

    OpenAIRE

    Sprukta, Kristīne

    2010-01-01

    Bakalaura tēma aplūko dažādus pasaku elementus un to pielietojumu angļu valodas kā svešvalodas mācīšanā. Pētījuma mērķis ir iedrošināt septīto klašu skolniekus radoši izpausties,rakstot pasakas angļu valodā. Bakalaura mērķis ir izpētīt, vai skolēni, rakstot savas pasakas, iespaidojas no esošajām vai arī rada jaunas idejas, lai izpaustu sevi. Darba metodes ir attiecīgās literatūras pētīšana un eksperimentālas mācību stundas kā gadījumpētījuma analīze Aizupes pamatskolā. Tika pierādīts, ka bērn...

  19. Badania wytrzymałości resztkowej gruntów spoistych z terenów osuwiskowych okolic Szymbarku k. Gorlic

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Katarzyna Staromłyńska

    2017-02-01

    Full Text Available W pracy przedstawiono wyniki badań wytrzymałości resztkowej gruntów spoistych pochodzących z terenów osuwiskowych okolic Szymbarku k. Gorlic. Badania przeprowadzone zostały w aparacie bezpośredniego ścinania na próbkach o przekroju 60 × 60 mm. Zastosowano dwie prędkości ścinania 0,05 i 0,1 mm • min–1, każda próbka była ścinana sześciokrotnie, a zakres poziomych odkształceń próbek wynosił 20%. Badania wykazały, że resztkowa wytrzymałość na ścinanie wzdłuż wytworzonej płaszczyzny osłabienia stanowi 52–78% jego wytrzymałości maksymalnej, a do wytworzenia płaszczyzny osłabienia niezbędne jest co najmniej 5-krotne ścinanie próbki. Wpływ prędkości ścinania miał niejednoznaczny wpływ na otrzymane wartości wytrzymałości resztkowej. Wykazano, że stosując do uzyskanych wyników badań liniową interpretację równania Coulomba-Mohra otrzymano niezerowe wartości spójności resztkowej. W związku z tym dla ograniczenia wpływu tego parametru na ocenę stateczności należałoby stosować nieliniową obwiednię wytrzymałościową, do której opisu można zastosować przedstawione w pracy równanie Lade.

  20. Design a výroba difrakčního elementu pro aplikaci v hyperspektrálním zobrazovacím systému pro LWIR

    Czech Academy of Sciences Publication Activity Database

    Vojtíšek, Petr; Possolt, Martin; Doleček, Roman; Steiger, Kateřina; Pintr, Pavel; Václavík, Jan

    2015-01-01

    Roč. 60, č. 3 (2015), s. 96-100 ISSN 0447-6441 R&D Projects: GA MŠk(CZ) LO1206 Institutional support: RVO:61389021 Keywords : Hyperspectral * Diffraction grating * Long-wavelength infrared region * Scalar theory * RCWA * FEM * Single-point diamond turning * SPDT Subject RIV: JJ - Other Materials http://jmo.fzu.cz/

  1. Thermohydraulic calculations in rectangular channels for RA-6 type reactors with transition regime

    International Nuclear Information System (INIS)

    Sillin, N; Vertullo, A.; Masson, V.; Hilal, R

    2009-01-01

    In August 2000 and within the framework of the RA-6 core conversion from high to low enrichment (20%), a preliminary analysis was performed to evaluate the maximum power that the reactor could operate with the new kernel without makeing substantial changes. This meant keeping intact, for example, the concrete shield of the pool and the nucleus inlet and outlet pipes embedded in the walls. Preliminary results indicated that for these boundary conditions a maximum power of about 3 MWt could be achieved. In August 2005 the project was resumed and new calculations performed taking as a starting point the ECBE plate fuel element(U3O8-Al). A core was developed with cooling channle widths of 2.6 mm for the control fuel elements and 2.7 mm for standard fuel elements. The thermo-hydraulic calculation puts in evidence that coolant flow into the core was in the transitional regime for the vast majority of configurations. While TERMIC code, used for thermo-hydraulic design, has been extensively tested and validated for use in research reactors under turbulent and laminar flows, this is not so for transition conditions. The transition regime is strongly dependent on conditions such as flow inlet characteristics, channel geometry, etc.. and therefore there are no reliable correlations for general use. For this reason we found it convenient to carry out experiments simulating the working conditions in order to adjust the code results with experimental data. In the present work we show the experimental results, the simulation of the experiences using the TERMIC code, and the adjustments made to the correlations used by the code so that it can be applied to the thermo-hydraulic design of the new core. [es

  2. Directional sensitivity of differential pressure sensors of gas velocity used in manual gravimetric measurements of dust emissions from stationary sources / Czułość kierunkowa różnicowo-ciśnieniowych czujników prędkości gazu stosowanych w manualnych pomiarach grawimetrycznych emisji zanieczyszczeń pyłowych ze źródeł stacjonarnych

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Szulikowski Jerzy

    2015-09-01

    Full Text Available Na potrzeby określania emisji zanieczyszczeń pyłowych do atmosfery z przemysłowych instalacji technologicznych często wykonywane są manualne pomiary rozkładu prędkości gazu w kanałach instalacji gazów odlotowych przy pomocy układów z różnicowo-ciśnieniowymi czujnikami prędkości. Celem jest ustalenie profi lu prędkości osiowej. Przepływy w przekrojach pomiarowych nie zawsze są współosiowe z biegiem kanału; cechują się różnymi kierunkami wektora prędkości w różnych punktach pomiarowych. Ustalanie rzeczywistych kierunków wektorów prędkości lokalnych, dające gwarancję dokładnego obliczenia prędkości osiowych, często nie jest możliwe z technicznego punktu widzenia i pomiar prędkości prowadzi się przy ustawieniu głowicy czujnika równoległym w stosunku do osi i ścian kanału. Wtedy wiedza o czułości kierunkowej zastosowanego czujnika prędkości pozwala albo na wyeliminowanie błędu pomiaru prędkości osiowej, albo na uwzględnienie go poprzez niepewność tego pomiaru. Dla specyfi cznych sytuacji dwuwymiarowej zmienności kierunku wektora prędkości wyznaczono charakterystyki czułości kierunkowej i w konsekwencji charakterystyki błędu trzech przyjętych do badań czujników: pyłowej sondy zerowej o funkcji anemometrycznej jako elementu pyłomierza grawimetrycznego i porównawczo - dwóch powszechnie stosowanych rurek spiętrzających: typu S i L.

  3. Biomarkery uszkodzenia miąższu nerek

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Anna Jung

    2011-12-01

    Full Text Available Ostre uszkodzenie nerek (acute kidney injury, AKI jest rozpoznawane w oparciu o stężenie kreatyniny w surowicy i upośledzenie filtracji kłębuszkowej (glomerular filtration rate, GFR. AKI, które zastąpiło w ostatnich latach termin ostra niewydolność nerek, jest rozpoznawane między innymi u pacjentów po operacjach kardiochirurgicznych, w wyniku nefrotoksycznego uszkodzenia radiokontrastem podczas zabiegów naczyniowych i badań obrazowych, u pacjentów oddziałów intensywnej terapii, we wstrząsie septycznym. Stężenie surowiczej kreatyniny jest ciągle głównym testem diagnostycznym, chociaż zmienia się w przebiegu AKI później niż GFR, który stanowi dokładniejszy wskaźnik czynności nerek. Użyteczność stężenia kreatyniny jako obiektywnego parametru jest jednak ograniczona, ponieważ zależy ono od wielu czynników, w tym od stopnia nawodnienia, diety, masy ciała, masy mięśniowej, wieku, płci, stosowanych leków. Nowe badania zaprezentowały inne, bardziej użyteczne laboratoryjne markery AKI, możliwe do oznaczenia w surowicy i/lub w moczu. Należą do nich m.in. cystatyna C, NGAL, KIM-1, L-FABP i IL-18. Nowe biomarkery stwarzają większe możliwości we wczesnym wykrywaniu AKI, a także mogą określać stopień uszkodzenia nerek w przebiegu AKI. Mogą być również przydatne w prognozowaniu zagrożenia przewlekłą chorobą nerek (PChN w wyniku AKI lub z innych przyczyn. Celem opracowania jest przedstawienie przeglądu aktualnych doniesień dotyczących zastosowania nowych biomarkerów we wczesnym wykrywaniu AKI oraz progresji do PChN.

  4. Analiza porównawcza wyników badania oczopląsu w teście kalorycznym uzyskanych przy użyciu metody ENG i VNG u osób zdrowych

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Renata Pepaś

    2010-03-01

    Full Text Available Wprowadzenie: Najważniejszą obiektywną metodą oceny zaburzeń układu równowagi jest badanie oczopląsu. Badanie kaloryczne jako jedyny test obrazuje pobudliwość poszczególnych błędników, umożliwiając ocenę każdego z nich osobno. Cel pracy: Celem pracy jest analiza porównawcza wyników badania oczopląsu kalorycznego uzyskanych przy użyciu metody ENG i VNG u osób zdrowych. Materiał i metody: Badaniami objęto grupę 20 osób zdrowych, w tym 10 kobiet i 10 mężczyzn w wieku 22-26 lat. U wszystkich chorych przeprowadzono badanie podmiotowe oraz badanie przedmiotowe otoneurologiczne, badanie ENG i w odstępie 7-dniowym badanie VNG z kalibracją, oceną oczopląsu samoistnego oraz próbami kalorycznymi wg Hallpike’a. Test kaloryczny wykonano kalorymetrem powietrznym firmy HOMOTH, używając temperatury powietrza 30°C oraz 44°C, podawanych przez 40 s do ucha. Wyniki: W teście kalorycznym u żadnej osoby nie stwierdzono deficytu kanałowego wykraczającego poza granice przyjętych norm. Zaobserwowano niższe wartości średnie maksymalnej prędkości wolnej fazy oczopląsów w badaniu ENG niż VNG. Ponadto badanie VNG dodatkowo umożliwiło wyznaczenie wartości przewagi kierunkowej bezwzględnej oraz średniej pobudliwości błędników. Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują, iż badanie VNG w stosunku do badania ENG jest bardziej precyzyjne i umożliwia dokładniejsze opisanie próby kalorycznej wg Hallpike’a. W badaniu VNG analiza parametru przewagi kierunkowej bezwzględnej znacznie podnosi wartość próby kalorycznej wg Hallpike’a.

  5. Calculated activities of some isotopes in the RA reactor highly enriched fuel significant for possible environmental contamination - Operational report; Radni izvestaj - Proracun aktivnosti nekih izotopa u visokoobogacenom uranskom gorivu reaktora RA, znacajnih sa gledista moguce kontaminacije okoline

    Energy Technology Data Exchange (ETDEWEB)

    Bulovic, V; Martinc, R; Cupac, S [Institute of Nuclear Sciences Boris Kidric, Vinca, Beograd (Serbia and Montenegro)

    1976-12-15

    This report contains calculation basis and obtained results of activities for three groups of isotopes in the RA reactor 80% enriched fuel element. The following isotopes are included: 1) {sup 85m}Kr, {sup 87}Kr, {sup 88}Kr, {sup 131}J, {sup 132}J, {sup 133}J, {sup 134}J, {sup 135}J, {sup 133}Xe, {sup 138}Xe i {sup 138}Cs, 2) {sup 89}Sr, {sup 90}Sr, {sup 91}Sr, {sup 92}Sr, {sup 95}Zr, {sup 97}Zr, {sup 103}Ru, {sup 105}Ru, {sup 106}Ru, {sup 129m}Te, {sup 134}Cs, {sup 137}Cs, {sup 140}Ba, {sup 144}Ce, kao i 3) {sup 238}Pu, {sup 239}Pu i {sup 240}Pu. It was estimated that the fuel is exposed to mean neutron flux. The periodicity of reactor operation is taken into account. Calculation results are given dependent on the time of exposure. These results are to be used as source data for Ra reactor safety analyses. [Serbo-Croat] Izlozene su osnove i prikazani su rezultati izvedenog proracuna aktivnosti tri grupe izotopa u gorivnom elementu reaktora RA sa 80% obogacenim uranom - 235. Obuhvaceni su: 1) {sup 85m}Kr, {sup 87}Kr, {sup 88}Kr, {sup 131}J, {sup 132}J, {sup 133}J, {sup 134}J, {sup 135}J, {sup 133}Xe, {sup 138}Xe i {sup 138}Cs, zatim, 2) {sup 89}Sr, {sup 90}Sr, {sup 91}Sr, {sup 92}Sr, {sup 95}Zr, {sup 97}Zr, {sup 103}Ru, {sup 105}Ru, {sup 106}Ru, {sup 129m}Te, {sup 134}Cs, {sup 137}Cs, {sup 140}Ba, {sup 144}Ce, kao i 3) {sup 238}Pu, {sup 239}Pu i {sup 240}Pu. Pretpostavljeno je da se gorivo ozracuje na srednjem fluksu neutrona, a periodicnost rada reaktora je uvazavana. Rezultati proracuna, dati u numerickom obliku, sistematizovani su kao funkcija toka vremena ozracivanja goriva. Ovi rezultati bice korisceni kao izvorni podaci kod izrade sigurnosnih analiza za reaktor RA (author)

  6. Ryzyko zdrowotne związane ze spożywaniem wody pitnej ze studni kopanych na przykładzie gminy Chmielnik

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Natalia Żurek

    2016-12-01

    Full Text Available Wstęp. W Polsce znaczny odsetek populacji pozyskuje wodę pitną ze studni kopanych, podatnych na zanieczyszczenia przemysłowe i rolnicze. Woda pochodząca z tzw. prywatnych ujęć wodnych, zgodnie z polskim prawodawstwem, nie podlega jednak ustawowej kontroli, a jej spo- żywanie naraża konsumentów na negatywne skutki zdrowotne. Celem pracy było oszacowanie wybranych parametrów fizykochemicznych wody pitnej ze studni kopanych oraz odniesienie uzyskanych wyników do norm ujętych w rozporządzeniu ministra zdrowia. Materiał i metody. W przeprowadzonych analizach 36 próbek wody studziennej z terenu gminy Chmielnik, zawartość azotanów (III i jonu amonowego badano za pomocą fotometru, odczyn i przewodność elektrolityczną miernikiem wieloparametrowym, mętność za pomocą turbidymetru, zaś stężenie chlorków oznaczono metodą miareczkową. Wyniki. Dla badanych parametrów chemicznych, tj. azotanów (III, chlorków i jonu amonowego nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych norm, podobnie jak dla parametru fizycznego, tj. przewodności elektrolitycznej. Ponadnormatywne wartości odnotowano natomiast dla dwóch parametrów fizycznych, tj. odczynu (2 próbki i mętności (33 próbki. Wnioski. Wodę z badanych studni kopanych można określić jako bezpieczną dla konsumentów pod względem badanych parametrów chemicznych, dla których spodziewano się przekroczeń dopuszczalnych norm w związku z terminem poboru. Problem ponadnormatywnych wartości mętności dla większości kontrolowanych studni może być rozwiązany poprzez wprowadzenie prostych metod uzdatniania, natomiast wprowadzenie regularnych badań wszystkich parametrów jakości wody pitnej pozwoliłoby ustalić, czy przekroczone normy dla odczynu wiążą się z niedopuszczalnymi stężeniami wskaźników chemicznych, które nie były badane w niniejszej pracy.

  7. Partial Factors in Modelling of Steel Structures Reliability According to Eurocodes / Współczynniki Częściowe W Eurokodowym Modelu Niezawodności Konstrukcji Stalowych

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Stachura Zbigniew

    2015-03-01

    Full Text Available Stan graniczny nośności konstrukcji, projektowanej w tradycyjnym podejściu na podstawie efektów oddziaływań jest oceniany z niezawodnościowego modelu szeregowego. Kalibrację współczynników częściowych do nośności przeprowadza się wówczas na podstawie analizy niezawodności pojedynczego elementu konstrukcji (pręta lub węzła. Eurokod stalowy [4] wprowadził zasady projektowania bazujące na bardziej złożonych modelach nośności niż w [8], gdyż stan graniczny można ocenić na podstawie warunku stateczności technicznej podukładu konstrukcji lub w ogólności, jak przedstawia to warunek (2.1 - na podstawie punktu granicznego na ścieżce równowagi wyznaczonej dla nieidealnego modelu całej konstrukcji. Pojawia się pytanie, czy stosowanie do nośności wyznaczonej na podstawie bardziej złożonych modeli mechaniki konstrukcji współczynników częściowych wyspecyfikowanych do oceny nośności pojedynczych elementów prowadzi do bezpiecznych oszacowań. Kalibracja współczynników częściowych w metodzie stanów granicznych może być dokonana przy różnych założeniach wyjściowych. Model niezawodności i ogólne zasady przyjętego w eurokodach rozdziału docelowego wskaźnika niezawodności na składowe odnoszące się do ustalenia obliczeniowych oddziaływań i ich kombinacji oraz do ustalania nośności obliczeniowej zostały podane w eurokodzie [1]. W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące przyjęcia współczynników częściowych do nośności układu lub podukładu konstrukcyjnego. Opisano eurokodową procedurę wykorzystującą wyniki badań doświadczalnych do kalibracji współczynników częściowych do nośności.

  8. Renovation and Modernization of Residential Structures in Gliwice Based on Survey of the Environment Built from the Years 1848-2014 / Renowacja I Modernizacja Struktury Mieszkaniowej W Gliwicach Na Podstawie Badań Ankietowych Środowiska Zbudowanego Z Lat 1848-2014

    Science.gov (United States)

    Cibis, Jerzy; Serdyńska, Joanna

    2015-03-01

    badanych zbiorów. Wyniki badań pozwalają wskazać prawidłowości dotyczące zakresu dokonywanych zmian w poszczególnych okresach i - pośrednio - dają przesłanki do oceny środowiska zbudowanego pod kątem spełnienia oczekiwań i potrzeb mieszkańców. Analiza przedstawionych założeń zwraca również uwagę na cykle życia mieszkania, jako elementu pierwotnego ulegającego transformacji podczas adaptacji, modernizacji i przebudowy środowiska mieszkaniowego do zmieniających się w czasie potrzeb użytkowych. Zakres wprowadzonych przez nich zmian w obrębie mieszkania pozwala ocenić trafność rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, technicznych i technologicznych, charakterystycznych dla okresu, w którym powstały.

  9. Multi-Objective Optimization of Transmission Lines / Elektropārvades Līnijas Daudzkriteriālā Optimizācija

    Science.gov (United States)

    Berjozkina, S.; Sauhats, A.; Neimane, V.

    2013-10-01

    Introduction of new advanced electrical connections into a transmission grid reduces the capacity of existing overhead lines (OHLs). At the same time, designing & building of new OHLs and substations involves considerable technical, environmental and economical problems. The authors propose a concept of the multi-objective optimization for selection of transmission line routes, towers (their type, placement and geometry), of conductors, insulators, dampers, earthing and lightning protection systems, span lengths, etc.. The optimization is organized in five stages. At the first and second stages a search for optimum solutions is performed along with determination of the main impacting factors. The next two stages present a two-objective optimization based on Pareto's approach. At the last stage (exemplified by a case study), the probability of the restriction removal conditions is assessed, and preventive measures are identified. The presented approach uses a real line design and is intended for minimizing the total invested capital and maximizing the net present value. In the framework of this approach 20 alternatives have been elaborated, which can successfully be applied in the cases described in the paper. Elektropārvades tīklam rodas nepieciešamība pēc jauniem elektriskajiem pieslēgumiem, kas noved pie esošo gaisvadu līniju jaudas nepietiekamības. Viens no iespējamajiem pastāvošās problēmas risinājumiem ir jaunu gaisvadu līniju un apakšstacijas būvniecība. Gaisvadu līniju projektēšana ir saistīta ar ievērojamām tehniskām, vides un ekonomiskām problēmām. Darbā aprakstīta elektropārvades līnijas optimālās trases izvēles daudzkritēriju optimizācijas koncepcija, ieskaitot balstu tipa, balstu izvietojuma koordināšu, balstu ģeometrijas, vadu tipu un parametru, izolatoru tipu, vibroslāpētāju tipu, zibensaizsardzības un zemēšanas sistēmu, kā arī laidumu garumu izvēles optimizāciju. Optimizācijas uzdevums tiek organiz

  10. Odzyskać liberalizm. Recenzja książki Andrzeja Walickiego "Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii", Warszawa: Universitas 2013

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Małgorzata Fidelis

    2016-01-01

    the original idea of individual freedoms. In this way, the dominant conservative elites in Poland are able to depict human rights and the welfare state as alien to the “Polish” tradition, supposedly exclusively Catholic and socially conservative. Walicki points to the need to recover the rich history of the Polish Left as well as to restore the original meaning and value of liberalism in shaping Polish democracy.   Odzyskać liberalizm. Recenzja książki Andrzeja Walickiego Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii, Warszawa: Universitas 2013 Recenzja omawia najnowszą książkę Andrzeja Walickiego Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii (Warszawa: Universitas 2013. Książka to zbiór esejów, wywiadów oraz artykułów naukowych publikowanych przez A. Walickiego zarówno w czasopismach naukowych, jak i popularnych w latach 2001-2012. Tematyka prac dotyczy: historii projektu komunistycznego w szerszej, europejskiej perspektywie; znaczenia i spuścizny destalinizacji w Polsce ze szczególnym naciskiem na to, co sam autor nazywa „polską drogą od komunizmu” po 1956 roku; prawicowej, konserwatywnej polityki w Polsce po roku 1989; polityzacji pamięci komunizmu oraz możliwych dróg rozwoju polskiej lewicy jako niezbędnego elementu zdrowego systemu demokratycznego. Interesująca dyskusja naukowa jest często połączona z autobiograficznymi szkicami autora, który angażował się w życie intelektualne i społeczne powojennej Polski. Andrzej Walicki, prominentny intelektualista i historyk idei, studiował i pracował naukowo na Uniwersytecie Warszawskim do lat osiemdziesiątych, kiedy wyemigrował do Australii, a następnie do USA na Uniwersytet Notre Dame. Z tego punktu widzenia Walicki dostarcza nam wyjątkowego spojrzenia na Polską historię i kulturę, ukształtowanego zarówno przez polską, jak i amerykańską tradycję intelektualną i oba akademickie światy. Siłą książki jest koncentracja autora na roli j

  11. Development and Experimental Study of Phantoms for Mapping Skin Chromophores

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Silapetere A.

    2014-06-01

    Full Text Available Mūsdienās multispektrālās attēlošanas iekārtas izmanto ādas parametru un fizioloģisko procesu aprakstīšanai gan pētniecības, gan diagnostikas nolūkiem. Iekārtu darbības uzlabošanai ir nepieciešams labāk saprast gaismas mijiedarbību ar audiem, kā arī veikt šo iekārtu kalibrēšanu ar ādas maketu. Redzamā un tuvā infrasarkanā optiskā diapazona spektroskopijā ir svarīgi ādas maketi, kas simulē audu slāņaino struktūru un ķīmiskās īpašības, kā arī maketi, kas ir bioloģiski līdzvērtīgi. Šajā pētījumā tika izveidots ādas makets no bioloģiskām un ķīmiski sintezētām struktūrām. Ādas maketa izveidei tika izmantota fibrīna matrica ar dermālo un epidermālo šūnu piejaukumu, lai imitētu ādas slāņaino struktūru. Fibrīna matrica tiek veidota no 0,47 ml asins plazmas, 0,4 ml fizioloģiskā šķīduma, 0,8 μl treneksāmskābes un 89,4 μl kalcija glukanāta. Izveidoto matricu ievieto šūnu inkubatorā, lai tā polimerizētos. Nākošais slānis tiek veidots ar dermālo šūnu piejaukumu (180-270 šūnas, un pēdējais fibrīna matriksa slānis tiek veidots ar epidermālo šūnu piejaukumu (270 šūnas un šūnu augšanu veicinošu serumu (FBS. Šūnu kultivēšanai nepieciešamas vismaz divas nedēļas. Šajā slāņainajā struktūrā ir iespējams pievienot ādas hromoforu simulējošus iekļāvumus. Optiskajā diapazonā no 450-900 nm ādas hromoforas, kurām ir visizteiktākais spektrs, ir bilirubīns, melanīns un hemoglobīns. Lai simulētu ādas hromoforu spektrālās īpašības, tika izmantots sintezēts bilirubīns, eritrocītu masa un nigrozīns. Lai izpētītu šī maketa iekārtu kalibrēšanas potenciālu, tika izveidoti 76 paraugi, kur katros 24 paraugos bija pievienots viens no absorbentiem ar dažādām koncentrācijām. Pilna ādas maketa audzēšanai nepieciešamas divas nedēļas, lai ātrāk tiktu iegūti pirmie rezultāti tika veidoti maketi bez dermālo un epiderm

  12. Analysis of the beginning of the early flight phase of the ski jump in athletes with different performance levels [Analýza fáze přechodu do letu ve skoku na lyžích u skupin závodníků s různou výkonností

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Eva Janurová

    2011-09-01

    mezi závodníky s různou výkonností, ale i uvnitř skupin se srovnatelnou délkou skoku. CÍLE: Cílem studie bylo porovnat provedení zahájení přechodové fáze skoku mezi skupinami závodníků v severské kombinaci s různou výkonností. Určit rozdíly v provedení této fáze skoku mezi závodníky v severské kombinaci a ve skoku na lyžích. METODIKA: Odrazová a přechodová fáze skoku na můstku HS-134 m při závodech MS v klasickém lyžování v Liberci v r. 2009 byla zaznamenána s využitím tří kamer (50 Hz. Kamery byly umístěny tak, že jejich optické osy byly kolmé na rovinu pohybu závodníků. Vybrané body na těle a na lyžích závodníků byly vyhodnoceny manuálně. Ze souřadnic těchto bodů jsme určili základní úhlové a rychlostní charakteristiky pro polohu segmentů a lyží. Ze všech startujících závodníků v severské kombinaci jsme vybrali a porovnali skupiny, které dosáhly nejlepší (B, průměrné (M a nejkratší (P délky skoku. VÝSLEDKY: Nájezdová rychlost byla při porovnání skupiny závodníků severské kombinace (NC a skoku na lyžích (SJ významně vyšší u skupiny NC (p < 0,01. Skupina SJ měla na hraně můstku větší posun těla dopředu (p < 0,05. Velikost úhlové rychlosti v kolenním kloubu v úseku 0 až 5 m za hranou můstku byla vyšší u skupiny SJ (p < 0,05. Při porovnání skupin nejlepších závodníků v obou disciplínách byl nalezen rozdíl v poloze bérců na hraně můstku i v celém úseku za hranou. Skupina SJ se vyznačovala větším posunem dolních končetin dopředu (hrana, p < 0,05; 5 m za hranou, p < 0,01, úhlová rychlost v kolenním kloubu byla vyšší. V tomto parametru jsme také zjistili rozdíl mezi skupinami závodníků s průměrnou výkonností, s větší úhlovou rychlostí u skupiny SJ (p < 0,05. ZÁVĚRY: Závodníci ve skoku na lyžích mají ve sledovaném úseku za hranou můstku výhodnější aerodynamickou polohu těla, s v

  13. Application of Relevance Maps in Multidimensional Classification of Coal Types / Zastosowanie Map Odniesienia W Wielowymiarowej Klasyfikacji Typów Węgla

    Science.gov (United States)

    Niedoba, Tomasz

    2015-03-01

    żdej cechy (współrzędnej) zostaje przyporządkowany punkt odniesienia reprezentujący tą cechę. Czyli przy danych 7-wymiarowych umieszczamy na płaszczyźnie 7 takich punktów odniesienia reprezentujących poszczególne współrzędne. Rozkład punktów reprezentujących przedstawiane wielowymiarowe dane odzwierciedla relacje pomiędzy tymi danymi a cechami. Im bardziej i-ta cecha występuje w danym obiekcie (czyli i-ta współrzędna ma większą wartość), tym bliżej powinien leżeć punkt reprezentujący dany obiekt względem punktu odniesienia reprezentującego i-tą cechę (współrzędną). W ten sposób każdy punkt odniesienia reprezentujący daną cechę, dzieli płaszczyznę na obszary bardziej oraz mniej zależne od cechy nr i (mniej oraz bardziej odległe od punktu odniesienia reprezentującego i-tą cechę). Dokładny opis algorytmu przedstawiono w podrozdziale 3 artykułu. Za pomocą omawianej metody dokonano wizualizacji danych dotyczących przedstawionych typów węgla. Uzyskane rezultaty przedstawiono na rysunkach 1-9. Widoki te pokazują sposób, w jaki 7-wymiarowe dane zostają przekształcone przy pomocy mapy odniesienia do dwóch wymiarów. Algorytm wizualizacji przy użyciu mapy odniesienia działa tak by pomimo znacznej redukcji liczby wymiarów, w jak największym stopniu odległości pomiędzy punktem reprezentującym konkretny wektor danych a punktami odniesienia zależały od współrzędnych tego wektora danych. W ten sposób na ekranie 2-wymiarowym, możemy zobaczyć istotne cechy danych 7-wymiarowych. Na rysunkach 1-4 widać, w jaki sposób wzrasta grupowanie punktów reprezentujących trzy różne klasy węgla (31, 34.2 oraz 35) wraz ze wzrostem parametru ITER. Widać, że punkty będące obrazami danych reprezentujących te same klasy węgla zaczynają zajmować osobne podobszary oraz zaczynają się grupować. Jednak w niektórych częściach przestrzeni obrazy punktów reprezentujących różne klasy węgla zachodzą na siebie. Przez

  14. Laboratory Method for Evaluating the Characteristics of Expansion Rock Bolts Subjected to Axial Tension / Laboratoryjna Metoda Badania Charakterystyk Kotew Rozprężnych Poddanych Rozciąganiu Osiowemu

    Science.gov (United States)

    Korzeniowski, Waldemar; Skrzypkowski, Krzysztof; Herezy, Łukasz

    2015-03-01

    . Pomiar siły na stanowisku laboratoryjnym był wykonywany za pomocą czterech tensometrycznych czujników siły. Czujniki były rozmieszczone co 90 stopni na tarczy pomiarowej (Rys. 4). Całkowita siła rejestrowana podczas badań rozciągania żerdzi kotwowej była sumą wartości sił uzyskiwanych na poszczególnych czujnikach siły. Pomiar przemieszczeń elementów obudowy oraz wydłużenia żerdzi kotwowej był wykonywany za pomocą enkodera linkowego inkrementalnego. Enkoder przymocowany był na stałe do bloku siłowników (Rys. 6), natomiast linka enkodera przemieszczała się wraz z wysuwem tarczy pomiarowej (Rys. 6). W celu określenia odkształcenia materiału badanego elementu (żerdzi kotwowej) w badaniach zastosowano tensometry elektrooporowe typu kratowego (Rys. 7). Czujniki siły, przemieszczenia oraz odkształcenia zostały podłączone do uniwersalnego wzmacniacza pomiarowego QuantumX MX840, za pomocą wtyczek 15-pinowych. Podczas procesu rozciągania kotwy wyniki pomiarów siły, przemieszczenia oraz odkształcenia były rejestrowane na bieżąco za pomocą specjalistycznego programu z dziedziny technik pomiarowych "CATMAN - EASY". Wybór programu wynikał z możliwości współpracy z systemem operacyjnym MS Windows oraz połączenia komputera z uniwersalnym wzmacniaczem pomiarowym QuantumX MX840 poprzez kabel ethernetowy. Program umożliwiał bieżącą (on- -line) wizualizację i ocenę pomiaru. Ponadto po zakończeniu testu, tworzone były raporty dokumentujące wyniki pomiarów, które były zapisywane w rozszerzeniu pliku ASCII. Następnie dane były przesyłane do programu Microsoft Excel w celu analizy uzyskanych wyników. W badaniach zastosowano obudowę kotwową rozprężną, zainstalowaną w bloku symulującym górotwór o wytrzymałości skał na ściskanie wynoszącej 80MPa (Rys. 3), która była obciążana statycznie według ustalonego programu obciążenia uwzględniającego utrzymywanie zadanej osiowej siły rozciągającej w okre