WorldWideScience

Sample records for efekti optiskajs iedrs

  1. Efekti socijalnoga konteksta na povezanost uporabe medija s nekim aspektima razvoja djece

    OpenAIRE

    Velki, Tena; Duvnjak, Ivana

    2017-01-01

    Cilj je istraživanja provjeriti povezanost učestalosti uporabe različitih medija (gledanje televizije, igranje računalnih igrica i korištenje interneta) s aspektima kognitivnog (školski uspjeh) i socijalno-emocionalnog razvoja (impulzivnost, afektivna empatija, broj prijatelja i vršnjačka prihvaćenost). Također, htjeli su se provjeriti moderatorski efekti roditeljskog prisustva i društva prijatelja na navedene povezanosti. U istraživanju je sudjelovalo 880 učenika od petog do osmog razreda. P...

  2. EFEKTI UPRAVLJANJA TRENINGOM SNAGE

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Srđan Sarić

    2005-04-01

    Full Text Available Very often, there is a positive result of the process of training in sport. However, one can not draw a conclusion about suitability and success of training process according only to positive result. Any kind of process that makes sense is not necessarily successful. In addition to positive results, process should include rational application of means and methods and, in terms of sport, training load also. One of the key points of the rationalization of the top athletes training is management in the training process, that is its control and steering. Problem of this research is management of power training in sport and its consequences. The aim is to set the effects of management of power training by parallel analysis of the two different approaches to its realization. (Rational and schematic. 15 elite woman basketball players were split in two groups. 1st group that was composed of 11 players was experimental and 2nd (4 players was control group. Although the sample of players is quite small, this work could point to some conclusions. Besides, its goal is also in contribution to integration of sport theory and practice, showing an example of controlling and steering the process.

  3. Russkije i estontsõ - obraztsovõje immigrantõ / Sergei Tushin

    Index Scriptorium Estoniae

    Tushin, Sergei

    2005-01-01

    Soomlaste suhtumisest Soomes elavatesse venelastesse, kes moodustavad arvuliselt teise rahvusvähemuse grupi Soomes. Soome Tööministeeriumi uuringust, mis püüdis kindlaks teha viimaste aastate immigratsiooni majanduslikku efekti

  4. Taastuvenergia kasutamine Rõuges / Tanel Lukason

    Index Scriptorium Estoniae

    Lukason, Tanel

    2005-01-01

    Rõuge piirkond on hea näide, kuidas oskusliku tegutsemisega on võimalik saavutada märkimisväärset positiivset efekti biomassi, veejõu, maasse akumuleeritud soojuse ja otsese päikesekiirguse kasutamisel elektri ning soojuse tootmiseks. Kaart. Fotod. Skeem

  5. Äripäev : Hiiumaa edukaim ettevõte on Dale LD AS / Urmas Lauri

    Index Scriptorium Estoniae

    Lauri, Urmas, 1956-

    2006-01-01

    Hiiumaa ettevõtete pingereas esimeseks tõusnud Dale LD AS-i tegevjuhi Tiit Asumetsa sõnul andis suurt efekti firma käibesse ja kasumisse Soome firmaga Ensto OY sõlmitud koostööleping. Lisa: Hiiumaa ettevõtete TOP aastal 2005

  6. Nuclear Reactor RA Safety Report, Vol. 16, Maximum hypothetical accident; Izvestaj o sigurnosti nuklearnog reaktora RA, Knjiga 16, Maksimalni hipoteticki akcident

    Energy Technology Data Exchange (ETDEWEB)

    NONE

    1986-11-15

    Fault tree analysis of the maximum hypothetical accident covers the basic elements: accident initiation, phase development phases - scheme of possible accident flow. Cause of the accident initiation is the break of primary cooling pipe, heavy water system. Loss of primary coolant causes loss of pressure in the primary circuit at the coolant input in the reactor vessel. This initiates safety protection system which should automatically shutdown the reactor. Separate chapters are devoted to: after-heat removal, coolant and moderator loss; accident effects on the reactor core, effects in the reactor building, and release of radioactive wastes. [Serbo-Croat] Sema granjanja za maksimalni hipoteticki akcident obuhvata osnovne elemente: pocetak akcidenta, faze razvoja akcidenta i stablo razvoja - sema potencijalnih akcidentnih tokova. Uzrok pocetka akcidenta je pucanje cevovoda primarnog rashladnog sistema jezgra, sistema teske vode. Gubitak primarnog hladioca izaziva pad pritiska u primarnom sistemu hladjenja na ulazu u reaktorski sud. Ovaj poremecaj pobudjuje sigurnosno kolo zastite koje automatski treba da prekine rad reaktora. Posebno je razmatrano generisanje zaostale snage, isticanje hladioca i moderatora, efekti akcidenta na jezgro, efekti u zgradi reaktora, oslobadjanje radioaktivnih produkata.

  7. Efektivitas Instagram Common Grounds

    OpenAIRE

    Wifalin, Michelle

    2016-01-01

    Efektivitas Instagram Common Grounds merupakan rumusan masalah yang diambil dalam penelitian ini. Efektivitas Instagram diukur menggunakan Customer Response Index (CRI), dimana responden diukur dalam berbagai tingkatan, mulai dari awareness, comprehend, interest, intentions dan action. Tingkatan respons inilah yang digunakan untuk mengukur efektivitas Instagram Common Grounds. Teori-teori yang digunakan untuk mendukung penelitian ini yaitu teori marketing Public Relations, teori iklan, efekti...

  8. Greater Efficiency Observed 12 Months Post-Implementation of an Automatic Tube Sorting and Registration System in a Core Laboratory/ Veća Efikasnost Uočena 12 Meseci Posle Implementacije Sistema za Automatsko Sortiranje i Registrovanje Uzoraka u Centralnoj Laboratoriji

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Ucar Fatma

    2016-01-01

    Full Text Available Uvod: Klasifikacija i registracija uzoraka u laboratorijama prepoznate su kao važni i dugotrajni procesi. Laboratorije su pod sve većim pritiskom da automatizuju postupke zbog velikog obima posla i smanje manuelne procedure i greške. Cilj ove studije bio je da se procene pozitivni efekti jednog sistema za automatsko registrovanje i sortiranje uzoraka na njihovu obradu.

  9. Refraktīvā lēcas ķirurģija pie augstas pakāpes ametropijas

    OpenAIRE

    Šamajeva, Nataļja

    2012-01-01

    Ametropija ir patoloģisks redzes stāvoklis, kad gaismas stari, izejot cauri acs optiskajām vidēm, fokusējas nevis uz tīklenes, bet pirms vai aiz tās, tad apkārtējo pasauli cilvēks redz neasi. Ametropijas veidi ir miopija, hipermetropija, astigmatisms, kā arī presbopija. Izšķir vājas, vidējas un augstas pakāpes ametropiju. Pilnībā sekmīgi izārstēt augstas pakāpes ametropijas var ar dabīgās acu lēcas aizvietošanu ar multifokālo intraokulāro lēcu. Turklāt pacientiem jāņem vērā, ka šai operā...

  10. Metoda szacunku potencjalnych efektów ekologicznych pozyskania energii biomasy drewna wierzby energetycznej na przykładzie Polski

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Gawrońska Grażyna

    2016-04-01

    Full Text Available W pracy przedstawiono metodę szacunku potencjalnych efektów ekologicznych rozumianych jako zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, które wynikają z zastosowania biomasy wierzby energetycznej jako paliwa alternatywnego dla węgla kamiennego. Praca ma charakter metodyczny, a bazę badawczą stanowią grunty ugorowane w Polsce w ujęciu województw pozyskane z Głównego Urzędu Statystycznego. W wyniku badań określono potencjalne efekty ekologiczne wyrażone niewyemitowaniem do powietrza atmosferycznego dwutlenku węgla w ilości 13 828 553 ton w ciągu roku oraz dwutlenku siarki w ilości 103 714 ton w ciągu roku oraz istotnym zmniejszeniem emisji tlenków azotu o ok. 26 274 ton w ciągu roku. Uzyskane efekty ekologiczne są szczególnie istotne na analizowanym obszarze, ze względu na poprawę jakości powietrza oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w strukturze zużycia pierwotnych nośników w bilansie paliwowo – energetycznym Polski.

  11. Efekty státní podpory podniků

    Czech Academy of Sciences Publication Activity Database

    Zemplinerová, Alena

    2006-01-01

    Roč. 54, č. 2 (2006), s. 204-213 ISSN 0032-3233 R&D Projects: GA ČR GA402/03/1287 Institutional research plan: CEZ:AV0Z70850503 Keywords : state aid * market failure * restructuring Subject RIV: AH - Economics Impact factor: 0.363, year: 2006

  12. Primjena Peltierovih elemenata

    OpenAIRE

    Vinko, Matija

    2017-01-01

    U završnom radu opisan je princip rada Peltierovog termoelementa. Objašnjeni su efekti na kojima se zasniva rad Peltierovog termoelementa i navedene su mogućnosti njegove primjene. U praktičnom dijelu rada izvode se pokusi sa Peltierovim termoelementom. Pokusi su rađeni tako da se prikažu sve primjene Peltierovog termoelementa: hlađenje, grijanje i generiranje napona. Kroz nekoliko pokusa je pokazano u kojem području bi se mogli primjenjivati Peltierovi termoelementi. This paper describes ...

  13. Strategije održavanja tehničkih sistema / Technical system maintenance strategies

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Petar Stanojević

    2003-11-01

    Full Text Available U ovom radu dat je pregled novih naučnih saznanja koja su dovela do promena u sadržaju strategija koje se mogu primeniti u sistemu održavanja tehničkih sistema. Analizirana je suština relevantnih strategija održavanja, prednosti nedostatci i efekti koje nosi njihova primena. / This paper gives a survey of recent scientific achievements which has brought changes into the strategies applicable in technical system maintenance systems. The essence of relevant maintenance strategies has been analyzed as well as the advantages disadvantages and effects of their application.

  14. Efekty kształcenia dla kursu : "Wychowanie patriotyczne dla nauczycieli historii"

    OpenAIRE

    Tytko, Marek Mariusz

    2014-01-01

    1. Celem artykułu jest pokazanie projektowanych efektów kształcenia dla kursu uniwersyteckiego dotyczącego wychowania patriotycznego dla nauczycieli historii. 2. Metodologia. Autor używał historiograficznej metodą analizy, analizy logicznej oraz obserwacji uczestniczącej. 3. Główne wyniki analizy. Autor opisał podstawowe informacje na temat proponowanego kursu pt. Wychowanie patriotyczne dla nauczycieli historii. Podał kompletny zestaw celów kształcenia, którymi są: A) dostarczenie wiedzy (te...

  15. Technologie RFID

    OpenAIRE

    Černý, Tomáš

    2007-01-01

    Práce poskytuje přehled o problematice RFID technologií. Analyzuje historický vývoj RFID technologií, popisuje základní komponenty RFID systémů, normy spojené s RFID, bezpečnost RFID a trh RFID technologií. Dále se práce věnuje možnostem využití RFID technologií v různých oborech, zařazení RFID systémů do rámce podnikové informatiky a hodnotí efekty, které RFID technologie přináší. Práce také definuje doporučený postup pro zavádění RFID technologií do firmy....

  16. Ve stínu elektronů: Kvantové efekty jader v chemii

    Czech Academy of Sciences Publication Activity Database

    Hollas, D.; Muchová, E.; Slavíček, Petr

    2016-01-01

    Roč. 110, č. 5 (2016), s. 394-403 ISSN 0009-2770 R&D Projects: GA MŠk LD12025 Institutional support: RVO:61388955 Keywords : water hexamer * quantum chemistry * nuclear quantum effects * zero point energy * quantum delocalization Subject RIV: CF - Physical ; Theoretical Chemistry Impact factor: 0.387, year: 2016

  17. Efekti i mehanizmi delovanja interleukina-17 na funkcije mezenhimskih i endotelskih ćelija

    OpenAIRE

    Kocić, Jelena S.

    2012-01-01

    Interleukin (IL) 17 familija citokina se smatra najmanje istraženom citokinskom familijom sa značajnom ulogom u procesu inflamacije. Ubikvitarna rasprostranjenost receptora za IL-17 omogućava ovom citokinu mnogobrojne biološke efekte u organizmu, poput važne uloge u imunskom odgovoru i regulaciji procesa hematopoeze, ali i u progresiji različitih bolesti, uključujući inflamatorna, autoimunska i maligna oboljenja. IL-17 ima ulogu u ćelijskim procesima poput proliferacije i difer...

  18. Vardarbība multfilmās un pirmsskolas vecuma bērnu interpersonālā agresivitāte

    OpenAIRE

    Tesnova, Irēna

    2008-01-01

    Izstrādātā maģistra darba nosaukums ir VARDARBĪBA MULTFILMĀS UN PIRMSSKOLAS VECUMA BĒRNU INTERPERSONĀLĀ AGRESIVITĀTE. Darba aktualitāte- masu saziņas līdzekļu efekti un potenciālās īslaicīgās un ilglaicīgās sekas socializācijas kontekstā. Darba mērķis ir izpētīt multfilmu saturu un bērnu reakcijas. Teorētiskajā sadaļā ietverta A.Banduras sociālā iemācīšanās teorija un sociāli kognitīvais modelis, kuru piedāvā masu informācijas tehnoloģija- televīzija- kā vēstījuma avots. Aplūkota mul...

  19. Vardarbība multiplikācijas filmā „Toms Džerijs”: pirmsskolēnu vecāki par bērnu skatīšanās paradumiem un iespējamajiem efektiem

    OpenAIRE

    Timšāne, Ērika

    2007-01-01

    Bakalaura darba temats ir „Vardarbība multiplikācijas filmā „Toms Džerijs”: pirmsskolēnu vecāki par bērnu skatīšanās paradumiem un iespējamajiem efektiem.” Pētījuma problēma ir vardarbība multiplikācijas filmā „Toms un Džerijs”, pirmsskolēnu izpratne par tās saturu. Par teorētisko bāzi kalpo Alberta Banduras Sociālās iemācīšanās teorija. Tiek aplūkotas bērnu auditorijas īpatnības, intereses un efekti, ko izraisa agresija. Kontentanalīzes mērķis ir izpētīt desmit dažādu gadu „Toms un Džer...

  20. EFEKTI PROGRAMSKIH SADRŽAJA SPORTSKE GIMNASTIKE NA USPEŠNOST IZVOĐENJA GIMNASTIČKIH SASTAVA

    OpenAIRE

    Milan Potić

    2005-01-01

    The research was carried out on a sample of 65 twenty to twenty-four-year-old students of Faculty of Physical Education in Nis. We can consider the sample to be selected since the criterion at the entrance exam to the Faculty of Physical Education ensures that. The sample consisted of third year students. Experimental procedure was carried out in groups of 15 –20 students, which were formed for the realization of the regular classes in artistics gymnastics. For the evaluation of motor abiliti...

  1. EFEKTI PROGRAMSKIH SADRŽAJA SPORTSKE GIMNASTIKE NA USPEŠNOST IZVOĐENJA GIMNASTIČKIH SASTAVA

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Milan Potić

    2005-05-01

    Full Text Available The research was carried out on a sample of 65 twenty to twenty-four-year-old students of Faculty of Physical Education in Nis. We can consider the sample to be selected since the criterion at the entrance exam to the Faculty of Physical Education ensures that. The sample consisted of third year students. Experimental procedure was carried out in groups of 15 –20 students, which were formed for the realization of the regular classes in artistics gymnastics. For the evaluation of motor abilities 12 variables were applied. The research results have shown that homogenous groups can be formed for this kind of activity, that is for the successful realization of practical classes in artistics gymnastics.

  2. Social distance towards female sex workers and its relations to authoritarianism, social dominance orientation and self-respect

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Karić Tijana

    2014-01-01

    Full Text Available In this paper, we explored the in-group and outer-group social distance towards sex workers and its relations to authoritarianism, social dominance orientation and self-respect. The sample consisted of 92 participants from the general population and 45 female sex workers (age 18-50. The instruments used were the Bogardus social distance scale, the Authoritarianism scale UPA-S, the Social dominance orientation scale and the Rosenberg self-respect scale. The results indicate a rather high social distance towards sex workers, including the distance by the general population being higher than the distance of the sex workers towards their own group. The correlation of authoritarianism and social distance was significant, as was the correlation between authoritarian aggressiveness and stoicism and social distance. The relationship between social dominance orientation and self-respect and social distance in our research has been statistically insignificant, however it demonstrates the expected trends. [Projekat Ministarstva nauke Republike Srbije, br. ON179002: Efekti egzistencijalne nesigurnosti na pojedinca i porodicu u Srbiji

  3. Carbidic Bainitic and Ausferritic Ductile Cast Iron

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Gumienny G.

    2013-12-01

    Full Text Available W arty kule przedstawiono nowe rodzaje żeliwa sferoidalnego z węglikami o różnej mikrostrukturze osnowy metalowej. Żeliwo to otrzymano stosując sferoidyzację metodą Inmold. zapewniającą dużą liczbę kulek grafitu i rozdrobnienie składników osnowy metalowej. Różną mikrostrukturę osnowy metalowej żeliwa otrzymywano bez stosowania obróbki cieplnej (w stanie surowym poprzez odpowiednią kombinację ilościową dodatków stopowych. Wykazano, że dodatek molibdenu, chromu, niklu i miedzi w żeliwie sferoidalnym pozwala uzyskać osnowę metalową złożoną z bainitu górnego, jego mieszaniny z dolnym lub ausferrytu w odlewach o grubości ściany 3^-25 mm. Proces krystalizacji żeliwa przedstawiono i opisano za pomocą krzywych analizy termicznej i derywacyjnej (ATD. Pokazano efekty cieplne od przemiany austenitu w stanie stałym

  4. Does Risk Aversion Matter for Foreign Asset Holdings of Pension Funds – The Case of Poland

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Kurach Radosław

    2014-06-01

    Full Text Available W artykule podjęto zagadnienie inwestycji w aktywa zagraniczne dokonywanych przez fundusze emerytalne. W części pierwszej opracowania dokonano przeglądu polityk nadzorczych oraz wskazano efekty zewnętrzne inwestycji zagranicznych, które mogą odpowiadać za obserwowane różnice w regulacjach pomiędzy krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Następnie wykorzystując teorię portfela przeprowadzono symulacje mające na celu oszacowanie korzyści dywersyfikacyjnych, jakie mogłyby zostać osiągnięte poprzez wyższy udziałaktywów zagranicznych. Stosując specyficzne ograniczenia oraz biorąc pod uwagę zmienność kursu walutowego, zaprezentowane badanie oddaje perspektywę członka polskiego funduszu emerytalnego. Z drugiej strony, wnioski dotyczące stopnia awersji do ryzyka oraz wskazane kierunki dla dalszych badań powinny mieć charakter uniwersalny.

  5. Theoretical analysis of nuclear reactors (Phase I), I-V, Part III, Reactor poisoning; Razrada metoda teorijske analize nuklearnih reaktora (I faza) I-V, III Deo, Zatrovanje reaktora, I faza

    Energy Technology Data Exchange (ETDEWEB)

    Pop-Jordanov, J [Institute of Nuclear Sciences Boris Kidric, Vinca, Beograd (Serbia and Montenegro)

    1962-07-15

    Method was developed for calculation of Xe{sup 135} static effect and kinetic effects of Xe{sup 135} and Sm{sup 149} with separate treatment of iodine effect and influence of reactor poisoning during power increase. Mentioned effects are treated first for uranium fuel and then the basic formulae were generalized for a mixture of fissile material. The annex contains a table with data needed for calculations and the Xe{sup 135} microscopic capture cross section dependent on temperature. Razradjen je metod proracuna statickog efekta Xe{sup 135} zatim kinetickog efekta Xe{sup 135} i Sm{sup 149} sa posebnim tretiranjem jodne jame i promene zatrovanja pri prelazu sa jedne snage na drugu. Navedeni efekti su tretirani prvo za uransko gorivo, a zatim su glavni obrasci uopsteni za smesu fisibilnih materijala. U prilogu su dati u vidu tabele, podaci potrebni za proracun i grafik zavisnosti mikroskopskog preseka zahvata Xe{sup 135} od temperature.

  6. James Hurman "Sisuturundus ei anna kiiret lühiajalist efekti" / intervjueerinud Hando Sinisalu, Heidi Tiik

    Index Scriptorium Estoniae

    Hurman, James

    2016-01-01

    Intervjuu Passwordi konverentsil ettekandega "Loovus ja äriedu: tõestus selle kohta, et loovad reklaamid suurendavad ärilist edukust" esineva James Hurmaniga edukatest kampaaniatest ja sisuturunduse efektiivsusest

  7. Efekty komunikacyjne sponsoringu na lokalnych rynkach sportowych = The communication effects of sponsorship in local sports markets

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Sławomir Kowalski

    2016-09-01

    Abstract                 Local sports market depends on the groups of stakeholders. One of them are the sponsors grouped around a particular club or sport.                 The problem that meet the organizers of sporting events or recreational activities is the inability to convince sponsors to the effectiveness of promotional activities based on the sport. Inability is due primarily to the fact that companies sponsoring do not use all aspects of the sponsorship and sometimes the club cannot indicate how it should be used. Meanwhile, the lasting effects of sponsorship can bring benefits not only its image but also financial, informational, promotional.                 The primary purpose of the article is to study the effect of the use of the communication by the sponsors local sports clubs. This study will be done by evaluating how the sponsors of these clubs to communicate the fact to support the outside. Space research will be websites of sports clubs from Częstochowa region and information from websites of their sponsors. Article will consist of theoretical and practical parts. In the theoretical part will be presented briefly the most important and latest information on modern forms of communication with the use in companies. The practical part of the study will fill your own.                 During the study it will be verified thesis that sponsors local sports clubs faint attach importance to communicate that fact to potential customers. In this way also it verifies opinion on the effectiveness of sponsorship and lack of ability to use image-supporting local sports clubs. The article is part of a multi-lane testing on the functioning of local sports clubs.

  8. Conscientious students: More successful at school, none the happier for it

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Jovanović Veljko

    2012-01-01

    Full Text Available The results of numerous studies indicate that besides intellectual abilities, personality features figure as the strongest predictors of academic achievement. This research is aimed at exploring the relationship between personality features and academic achievement in secondary school students, as well as at testing whether academic achievement is one of the mechanisms suitable for explaining the relationship between personality features and the subjective well-being of students. The research included 408 students, with the average age of 16 years and 6 months. The results indicate that in both girls and boys a significant predictor of academic achievement is only the feature of conscientiousness. However, in conscientious students, higher academic achievement does not yield higher satisfaction with school and life, nor more frequent experiencing of pleasant emotions. Academic achievement is neither connected with openness towards experience nor with curiosity. The paper discusses practical implications of these findings and offers suggestions for future research. [Ministarstva nauke Republike Srbije, br. 179006: Nasledni, sredinski i psihološki činioci mentalnog zdravlja i br. 179022: Efekti egzistencijalne nesigurnosti na pojedinca i porodicu u Srbiji

  9. Obiektywna ocena skuteczności leczenia etanerceptem pacjentów z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Urszula Bauerfeind

    2010-06-01

    Full Text Available Cel pracy: Celem pracy była obiektywna ocena skutecznościleczenia etanerceptem u pacjentów z młodzieńczym idiopatycz -nym zapaleniem stawów (MIZS. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w grupie 33 dzieciprzed i po zastosowaniu leczenia etanerceptem: po 6 mies.(33 dzieci, po roku (24 dzieci, po 1,5 roku (18 dzieci i po 2 latach(13 dzieci. Do badania wykorzystano Index Disease Activity ScoreDAS28, metodę sondażu diagnostycznego i systematyczną analizędokumentacji medycznej pacjentów zakwalifikowanych do programuleczenia biologicznego. Wyniki: Z analizy wynika, że przed rozpoczęciem terapii dziecichore na MIZS wykazywały znamiennie statystycznie wyższy średnipoziom aktywności choroby (X = 5,82 ±0,77 niż w 6. mies. trwanialeczenia (X = 2,65 ±1,03 (t = 2,48, p 0,05. Wnioski: Leczenie biologiczne u dzieci z MIZS powoduje znacznązmianę aktywności choroby w ocenie obiektywnej, przynosząckorzystne efekty terapeutyczne.

  10. Racionality dětské práce a její efekty na pracovním trhu.

    OpenAIRE

    Vislous, Václav

    2011-01-01

    Child labor is still a big issue in the developing world. However, with an expand- ing literature base, we can conprehend its sources and policies in which we try to affect it in a much more precise way. This thesis reviews relevant literature regarding child labor. The scope of this review covers historical origins of child labor during the Industrial Revolution, its basic economic modelling, coercive measures against child labor, the effects of globalization, international trade, transitory...

  11. Antropodidaktický přístup k interakcím učitel–žák ve výuce matematiky na 1. stupni školy

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Bernard Sarrazy

    2013-10-01

    Full Text Available Článek se zabývá interakcemi jako jednou z hlavních složek učitelova didaktického působení. První část je věnována charakterizaci formy těchto interakcí ve třech různých didaktických kontextech: v „předávaném kontextu", „intermediálním kontextu" a „institucionalizujícím kontextu". Pozornost se soustřeďuje na funkce, které interakce plní v didaktickém systému, a jejich kognitivní efekty. Druhá část se zabývá fatickými interakcemi; jejím cílem je ukázat, jak učitelé postupují, jestliže se snaží sjednotit své vzdělávací poslání se specifickými problémy, které vznikají z různorodosti potřeb jednotlivých žáků.

  12. Zaangażowanie w czytanie a osiągnięcia szkolne gimnazjalistów

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Zofia Zasacka

    2015-12-01

    Full Text Available Tematem artykułu jest znaczenie czytania dłuższych, złożonych tekstów oraz uznawanie przez gimnazjalistów tej czynności za atrakcyjną. Przedmiotem analiz podjętych w artykule są okoliczności towarzyszące zróżnicowaniu postaw czytelniczych młodzieży wynikające z ich płci oraz znaczenie, jakie dla owych różnic mają charakterystyki społecznej pozycji rodziny pochodzenia. Przeprowadzone analizy służą odpowiedzi na pytanie: Na ile czytanie książek i zaangażowanie w czytanie mogą przezwyciężyć negatywne efekty niskiego kapitału społeczno-kulturowego rodziny i płci na umiejętności czytania i interpretacji oraz osiągnięcia edukacyjne uczniów? W artykule przedstawiono analizę wyników trzech edycji ogólnopolskiego badania czytelnictwa gimnazjalistów przeprowadzonych w latach 2003, 2010, 2013 oraz dwóch edycji międzynarodowego badania PISA realizowanych w latach 2000 i 2009.

  13. Wpływ czasu napowietrzania na pracę reaktora SBR i SBBR

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Małgorzata Makowska

    2016-06-01

    Full Text Available W pracy przedstawiono efekty oczyszczania małych ilości ścieków w bioreaktorach porcjowych. Przebadano dwa równolegle pracujące reaktory, z czego jeden był klasycznym systemem SBR, a drugi to reaktor SBBR ze złożem ruchomym. Obydwa ciągi technologiczne oczyszczały taką samą ilość ścieków bytowych wstępnie podczyszczonych w piaskowniku. Trzy kolejne serie badań różniły się długością napowietrzania. Porównano pracę reaktorów w kolejnych seriach oraz analizowano wyniki uzyskane w obu systemach. Największą skuteczność usuwania związków węgla organicznego (jako ChZT i azotu (jako N-NH4 uzyskano w reaktorze SBBR w trzeciej serii badań (średnio odpowiednio 90 i 62%. Reaktor SBBR pracował bardziej stabilnie oraz usuwał na drodze biologicznej fosfor z największą średnią skutecznością 83% w serii trzeciej. Ścieki oczyszczone w tym reaktorze charakteryzowały się mniejszym stężeniem zawiesiny, co świadczy o skuteczniejszej pracy reaktora z wypełnieniem w fazie sedymentacji.

  14. Gry planszowe jako narzędzie wspomagania rozwoju wczesnych kompetencji matematycznych

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Krzysztof Cipora

    2013-09-01

    Full Text Available Poziom kompetencji matematycznych ma bardzo duże znaczenie dla osiągnięcia sukcesu edukacyjnego, wpływa również znacząco na jakość i poziom życia w wieku dorosłym. Niski poziom kompetencji matematycznych może być dla jednostki bardziej dotkliwy niż deficyty w zakresie czytania. Największe możliwości wspierania rozwoju kompetencji matematycznych pojawiają się na początku edukacji, gdyż z czasem deficyty te się pogłębiają. Liniowo zorganizowane gry planszowe z kolejno ponumerowanymi polami stanowią interesujące narzędzie wspomagania kompetencji matematycznych u dzieci. Pomagają wykształcić odpowiednią reprezentację liczebności, a efekty interwencji z ich wykorzystaniem wykraczają poza poprawę w zadaniach, które przypominają bezpośrednio trenowane umiejętności. W pracy przedstawiono przegląd wyników badań nad skutecznością takiej interwencji oraz propozycję zastosowania ich na polskim gruncie. Co więcej, interwencje z ich wykorzystaniem można przeprowadzić w krótkim czasie i przy niewielkim wkładzie finansowym.

  15. „Transformacioni morfo-funcionalni i motorički efekti specijalno programiranih treninga kod fudbalera različitih rangova takmičenja“

    OpenAIRE

    Krulanović, Ranko

    2016-01-01

    Predmet istrživanja ove doktorske disertacije predstavljaju morfo-funkcionalni i motorički status fudbalera, odnosno specijalno programirani sistem treninga u letnjem pripremnom periodu kod fudbalera seniorskog uzrasta različitih rangova takmičenja. U okviru rada na disertaciji sprovedeno je inicijalno i finalno merenje morfo-funkcionalnih i motoričkih sposobnosti fudbalera kao i efikasnost efekata tretmana. Imajući u vidu da se na fudbalskim utakmicama ostvaruju mnogobrojni zadaci, a koji se...

  16. Zaštita računarskih mreža / Protection of computer networks

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Milojko Jevtović

    2005-09-01

    Full Text Available U radu su obrađene metode napada, oblici ugrožavanja i vrste pretnji kojima su izložene računarske mreže, kao i moguće metode i tehnička rešenja za zaštitu mreža. Analizirani su efekti pretnji kojima mogu biti izložene računarske mreže i informacije koje se preko njih prenose. Opisana su određena tehnička rešenja koja obezbeđuju potreban nivo zaštite računarskih mreža, kao i mere za zaštitu informacija koje se preko njih prenose. Navedeni su standardi koji se odnose na metode i procedure kriptozaštite informacija u računarskim mrežama. U radu je naveden primer zaštite jedne lokalne računarske mreže. / In this paper different methods of attacks, threats and different forms of dangers to the computer networks are described. The possible models and technical solutions for networks protection are also given. The effects of threats directed to the computer networks and their information are analyzed certain technical solutions that provide necessary protection level of the computer networks as well as measures for information protection are also described. The standards for methods and security procedure for the information in computer networks are enlisted. There is also an example of protecting one local data network (in this paper.

  17. Effects of restructuring of the Polish hard coal industry in 1990-2004; Efekty restrukturyzacji polskiego gornictwa wegla kamiennego w latach 1990-2004

    Energy Technology Data Exchange (ETDEWEB)

    Olszowski, J. [Mining Chamber of Industry and Commerce (Poland)

    2004-07-01

    During the period 1990 to 2003 Poland thoroughly restructured its hard coal industry. It reduced production by 77 million tons and employment by 279300; average output was increased from a single longwall by 2046.1 ton/day, and total productivity by 1,741 kg/ms. The balance of liabilities and recoverables was reduced to 6,208.8 million Zl. The article describes the reform of the hard coal industry, in two phases, 1990-1997 and 1998-2003. 11 refs., 6 figs., 1 tab.

  18. Uticaj povećanja dometa na dinamičku stabilnost artiljerijskih raketa sa olučastim krilima / Influence of range extension on dynamic stability for artillery rockets with wrap around fins

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Danilo Ćuk

    2007-07-01

    Full Text Available U radu su prikazani efekti povećanja dometa artiljerijske rakete sa olučastim krilima na njenu dinamičku stabilnost. Totalni impuls raketnog motora, uvećan za 50% i let rakete kroz slojeve atmosfere sa malom gustinom vazduha povećavaju domet rakete za više od 75% od nominalnog dometa. Međutim, let rakete kroz razređeni vazduh proizvodi teškoće koje se odnose na dinamičku stabilnost. Male promene bočnog momenta indukovanog napadnim uglom i Magnusovog momenta mogu proizvesti nestabilnost kretanja i nedozvoljeni rast napadnog ugla. Određene su tolerancije bočnog momenta za osnovnu i poboljšanu varijantu rakete radi sprečavanja nestabilnog leta. Analiziran je, takođe uticaj povećanja dometa na verovatna odstupanja rakete po dometu i pravcu. / This paper presents the effects of the range extension of an artillery rocket with wrap around fins on its dynamic stability. The increased total impulse of the rocket engine for 50% and flight through the atmosphere layers with low air density extend the range for more than 75% of the nominal range. However, the flight of the unguided rocket through the rarefied air produces difficulties related to the dynamic stability. The small changes in the side moment which is induced by the angle of attack and Magnus moment of the improved rocket can produce instabilities in flight and increasement the angle of attack. The tolerances of the side moment were determined for both basic and improved type of the rocket in order to prevent instable flight. The influence of the range extension on the probable errors in range and cross-range was analyzed as well.

  19. Psylocybina jako alternatywny lek dla osób cierpiących na depresję

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Karolina Dydak

    2016-09-01

    Full Text Available Psylocybina jest substancją psychodysleptyczną pochodzenia naturalnego, występuje w grzybach rodzaju Psilocybe. Psychodysleptyki są środkami psychoaktywnymi, które silnie wpływają na percepcję, nastrój i procesy poznawcze człowieka. Psychodeliczne działanie psylocybiny opiera się na pobudzaniu receptorów serotoninergicznych, co prowadzi do wzrostu stężenia serotoniny w mózgu oraz przyczynia się do intensyfikacji czynności sensomotorycznych i percepcyjnych. Skutkiem działania psylocybiny na ludzki organizm są różne zmiany w zachowaniu – często stany euforyczne, rozweselenie, poczucie lekkości i jedności z otaczającym światem. Dodatkowo psylocybina powoduje modyfikację percepcji nieudającą rzeczywistości, często błędnie określaną mianem halucynacji. Działanie psylocybiny można porównać do działania LSD (dietyloamidu kwasu D-lizergowego, jednak wielokrotnie osłabionego. Psylocybina znajduje się w wykazie środków odurzających w grupie I-P, czyli substancji bez zastosowań medycznych i o dużym potencjale nadużywania, które są wyłączone z obrotu farmaceutycznego i mogą być używane wyłącznie do badań naukowych. Jednak właściwości psylocybiny pozwalają rozważać jej wykorzystanie w lecznictwie. Do schorzeń, w których zastosowanie tej substancji przynosi wymierne efekty, należy depresja. Badania prowadzone na ochotnikach dowodzą, że psylocybina może być dobrą alternatywą dla dostępnych obecnie leków przeciwdepresyjnych – wykazano jej skuteczność i potwierdzono bardzo niską toksyczność.

  20. Międzynarodowy konsensus dotyczący astmy u dzieci opracowany na podstawie International consensus on (ICON pediatric asthma

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Anna Mierzejewska

    2012-11-01

    Full Text Available Astma jest najczęstszą przewlekłą chorobą dolnych dróg oddechowych u dzieci na całym świecie. Dostępne wytyczne ułatwiają podejmowanie decyzji leczniczych w populacji dziecięcej dotkniętej astmą. Postępowanie według ujednoliconych schematów niewątpliwie poprawia efekty, ale ich rozpowszechnianie i wdrażanie nadal stanowi duże wyzwanie. Międzynarodowa współpraca towarzystw medycznych (EAACI, AAAAI, ACAAI, WAO zaowocowała wydaniem konsensusu ICON dotyczącego astmy u dzieci. Autorzy dokumentu podkreślili kluczo‑ we informacje wspólne dla istniejących wytycznych, a także dokonali przeglądu oraz skomentowali różnice, dostarczając zwięzłych rekomendacji. Niniejsza praca systematyzuje informacje zawarte w tym dokumencie. Zasady leczenia astmy u dzieci są powszechnie akceptowane. Celem terapii jest kontrola choroby. W celu opty‑ malnego leczenia pacjenci oraz ich rodzice powinni być odpowiednio edukowani przez pracowników służby zdrowia. Istotne są również identyfikacja i unikanie czynników wyzwalających, a także regularna ocena i moni‑ torowanie choroby. Podstawę leczenia stanowi farmakoterapia. Optymalna farmakoterapia w większości przy‑ padków pomaga pacjentom kontrolować objawy i zmniejszyć ryzyko zachorowania w przyszłości. Leczenie zaostrzenia jest głównym punktem rozważań terapeutycznych zależnym od stosowanego leczenia przewlekłego. Dąży się do leczenia uzależnionego od fenotypu astmy, jednak ten cel nie został jeszcze osiągnięty.

  1. Benefit Agmatine Effects in Experimental Multiple Sclerosis. CNS Nitrosative and Oxidative Stress Suppression / Protektivni Efekti Agmatina U Eksperimentalnoj Multiploj Sklerozi. Supresija Nitrozativnog I Oksidativnog Stresa U CNS-U

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Stojanović Ivana

    2014-12-01

    Full Text Available Cilj ovog rada bio je isptivanje uticaja egzogeno aplikovanog agmatina na parametre nitrozativnog i oksidativnog stresa u velikom mozgu i cerebelumu pacova u akutnoj fazi eksperimentalnog autoimunog encefalomijelitisa (EAE, eksperimentalnog modela MS.

  2. Perwityna, „krystaliczna metamfetamina” – nowe zagrożenie na polskiej scenie narkotykowej

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Anna Dietrich-Muszalska

    2012-09-01

    Full Text Available Terminem perwityna określa się w Europie Środkowej metamfetaminę wyprodukowaną nielegalnie z efedryny lub pseudoefedryny, jako prekursora. Od kilkunastu lat notuje się w niektórych krajach europejskich zwiększone zainteresowanie używaniem tej substancji psychoaktywnej. Dane Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii wskazują, że liczba osób uzależnionych od perwityny w Europie zwiększa się w tempie kilku procent rocznie. Perwityna jest produkowana i sprzedawana nielegalnie zwłaszcza na terenie Czech i Słowacji oraz w Niemczech i w krajach skandynawskich, gdzie jej przyjmowanie stanowi znaczny problem społeczny i medyczny. W Polsce stosowanie perwityny w celu odurzenia zaobserwowano głównie w województwach południowych i południowo-zachodnich, do których substancja ta jest sprowadzana najczęściej z Czech i Słowacji. Używanie perwityny prowadzi do uzależnienia i wielu negatywnych następstw zdrowotnych związanych z jej działaniem na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, układ krążenia i układ oddechowy. W przebiegu stosowania perwityny mogą występować psychozy intoksykacyjne, zaburzenia depresyjne i deficyty neuropsychologiczne oraz uszkodzenia różnych narządów wewnętrznych. Ostre zatrucie perwityną może prowadzić do zgonu z powodu zaburzeń układu krążenia lub hipertermii, a jej dożylne przyjmowanie sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób przenoszonych drogą krwi. Opisywane są też takie negatywne efekty jej stosowania, jak ryzykowne zachowania seksualne i przestępstwa. Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na stosunkowo nowy w Polsce problem używania perwityny (tzw. czeskiej, krystalicznej metamfetaminy w celu odurzenia oraz opisanie działania tej substancji i zagrożeń wynikających z jej stosowania.

  3. Dosezanje izvan male znanstvene zajednice: modeli društvenog utjecaja na suradnju preko nacionalnih i disciplinarnih granica kod znanstvenika iz triju polja društvenih znanosti

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Srebrenka Letina

    2016-12-01

    Full Text Available Suradnja sa znanstvenicima iz drugih područja znanosti ili drugih zemalja važna je općenito za napredak znanosti, osobito za znanstvenike koji djeluju u malim i perifernim znanstvenim zajednicama. Cilj je ovog istraživanja bio ispitati postoje li mrežni (strukturni efekti na vjerojatnost da će pojedini znanstvenik ostvariti koautorstvo/suradnju izvan svoje nacionalne i disciplinarne zajednice. Na temelju podataka o koautorstvu na publikacijama indeksiranim u dvjema međunarodnim bazama (Web of Science i Scopus i jednoj nacionalnoj bazi (Nacionalna i sveučilišna knjižnica konstruirana je mreža koautorstva za tri područja društvenih znanosti u Hrvatskoj. Testirana su tri strukturna prediktora (aktivnost, zaraza i popularnost /Ego-2Star/, a korištenje autologističkih modela atributa aktera omogućilo je istovremeno kontroliranje šest atributa aktera. Rezultati su potvrdili hipotezu o postojanju pozitivnog učinka zaraze (vjerojatnost suradnje sa znanstvenicima izvan nacionalne i disciplinarne mreže veća je ako neposredni alter u mreži također ima vanjske suradnje i negativnog učinka aktivnosti (oni koji surađuju s jednim ili više znanstvenika izvan svoje mreže, manje surađuju unutar svoje mreže u mreži obrazovnih znanosti. Međutim, u mreži sociologa utvrđen je samo efekt negativne aktivnosti, dok u mreži psihologa nijedan strukturni efekt nije bio značajan prediktor suradnje izvan uže zajednice. Pronađen je značajan efekt broja radova napisanih u koautorstvu, ali ne i broja jednoautorskih radova, te dobi u svim trima poljima. Spol, lokacija i maksimalna snaga veze imali su različitu ulogu u trima istraživanim poljima. U radu su naglašeni metodološki aspekti analize mreža koautorstva i predlažu smjernice za buduća istraživanja.

  4. Zastosowanie programów komputerowych w rehabilitacji neuropsychologicznej dysfunkcji poznawczych u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Ernest Tyburski

    2013-06-01

    Full Text Available W obrazie klinicznym stwardnienia rozsianego (łac. sclerosis multiplex, SM na funkcjonowanie chorych wpływają – poza objawami neurologicznymi – współwystępujące objawy neuropsychologiczne, do których zalicza się zaburzenia emocjonalne i dysfunkcje poznawcze oraz czynniki osobowościowe. Dysfunkcje w sferze procesów uwagi, funkcji wykonawczych czy pamięci mają wpływ na zmniejszenie zdolności adaptacyjnych, które są kluczowe dla jakości życia chorych. W badaniach dużych grup klinicznych udowodniono obecność dysfunkcji poznawczych u 40–65% pacjentów. Najczęściej na SM zapadają osoby młode, u których dysfunkcje ruchowe i zaburzenia poznawcze mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie, a często też stają się przeszkodą w podejmowaniu zadań życiowych. Dlatego też istnieje potrzeba opracowania nowych i skutecznych programów rehabilitacyjnych dla tej grupy chorych. Rehabilitacja neuropsychologiczna pacjentów z SM obejmuje różnego rodzaju oddziaływania, których celem jest leczenie dysfunkcji poznawczych. W pracy neuropsychologa coraz częściej jako narzędzie terapeutyczne wykorzystuje się programy komputerowe służące do treningów poznawczych. Podstawą dla tego typu oddziaływań są dowody świadczące o zmianach neuroplastycznych u osób ze stwardnieniem rozsianym. Największe efekty terapeutyczne osiąga się jednak dzięki współpracy zespołu interdyscyplinarnego, w którego skład powinni wchodzić neurolog, psychiatra, neuropsycholog oraz rehabilitant. W Polsce uzyskanie takiej pomocy przez pacjentów z SM jest nadal bardzo trudne. Przykładem obrazującym skuteczne zastosowanie rehabilitacji neuropsychologicznej za pomocą programów komputerowych jest studium przypadku chorego ze stwardnieniem rozsianym.

  5. Choroba refluksowa przełyku a astma oskrzelowa

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Iwona Patyk

    2009-09-01

    Full Text Available Astma oskrzelowa i choroba refluksowa przełyku są często współwystępującymi jednostkami chorobowymi. Uważa się, że refluks stanowi potencjalny czynnik wywołujący lub zaostrzający astmę. Hipoteza ta opiera się zarówno na przesłankach patofizjologicznych, jak i badaniach klinicznych. W badaniach eksperymentalnych wykazano, że zakwaszanie dolnej części przełyku powoduje wzmożoną reaktywność oskrzeli. Powstało kilka teorii wyjaśniających to zjawisko, do najistotniejszych należą teoria nerwowa, zapalna i mikroaspiracji. Wykazano również, że nieswoiste testy nadreaktywności oskrzeli mogą indukować epizody refluksu, co przemawia za udziałem samej astmy w promowaniu GERD. Do osłabienia mechanizmów antyrefluksowych prowadzą związane z zaostrzeniami astmy wzrost ujemnego ciśnienia w klatce piersiowej oraz „pułapka powietrzna”, a także niektóre doustne leki rozszerzające oskrzela, zwłaszcza teofilina. Obie choroby mogą oddziaływać na siebie na zasadzie błędnego koła, co pociąga za sobą implikacje terapeutyczne. Nie ma jednak jednoznacznych danych z badań randomizowanych o skuteczności antyrefluksowej terapii farmakologicznej i chirurgicznej. Najnowsze dane z piśmiennictwa nie potwierdzają pozytywnych rezultatów takiej terapii w grupie astmy trudnej, w której dotąd rekomendowano wdrożenie leczenia dużymi dawkami IPP. Nadal brak jest przekonywają- cych danych dotyczących roli niekwaśnego i/lub żółciowego refluksu w astmie. Konieczne jest udoskonalenie i standaryzacja metod diagnostycznych oraz protokołów terapeutycznych pozwalających wyodrębnić grupę pacjentów, u których terapia antyrefluksowa przyniesie najlepsze efekty dla kontroli astmy.

  6. The Effects of Cisplatin and Its PT(II Analogue on Oxidative Stress of Isolated Rat Heart/ Efekti Cisplatine I PT(II Analoga Cisplatine Na Oksidacioni Stres Izolovanog Srca Pacova

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Stojic Isidora

    2016-03-01

    Full Text Available To date, numerous platinum (II complexes have been successfully used in the treatment of different types of cancer. Therapeutic platinum complexes are different in terms of their structure, chemical reactivity, solubility, pharmacokinetics and toxicity. The aim of our research was the evaluation of cardiotoxicity of dichloro-(ethylendiamine platinum (II in a model of isolated rat heart using the Langedorff technique. Oxidative stress was assessed by determination of superoxide anion radical, hydrogen peroxide, Thiobarbituric Acid Reactive Substances and nitric oxide levels from coronary venous effluent. All reagents were perfused at increasing concentrations from 10-8 to 10-4 M for 30 minutes. In this paper, we report that substances administered at higher doses did not induce dose-dependent effects on oxidative stress markers. The results of this research may be of great interest for future studies in this area. There are many novel platinum compounds that had previously demonstrated antitumour activity, and these types of experiments in our study can assist in the examination of their cardiotoxicity. These results could be helpful for understanding dose-dependent side effects of existing and novel platinum compounds

  7. Uticaj amfibijskog transportera PTS-M na životnu sredinu/Influence of the amphibious transporter STM-M on environment

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Nenad V. Kovačević

    2014-10-01

    Full Text Available Vojska Srbije je jedina institucija društvenog sistema Republike Srbije koja poseduje i namenski koristi amfibijska sredstva. Cilj članka jeste sagledavanje uticaja amfibijskih sredstava na tri, po mnogim ekolozima i najbitnija indikatora životne sredine: zemljištu, vazduhu i vodi. U članku su, pored uticaja amfibijskih sredstava na indikatore životne sredine, obrađene i mere za unapređenje i poboljšanje sistema zaštite životne sredine sa aspekta promene načina upotrebe i rekonstrukcije samih sredstava. Članak je nastao prevashodno na osnovu kombinacije iskustava autora u radu sa amfibijskim sredstvima, kao i na osnovu elementarnih teoretskih odredbi vezanih za sistem zaštite životne sredine. Prikazano je koliko samo jedan tip sredstava koje Vojska Srbije trenutno koristi može štetno da deluje na životnu sredinu. Treba uzeti u obzir činjenicu da u radu nisu obuhvaćeni svi štetni efekti rada amfibijskih sredstava, već samo negativni uticaji na osnovne indikatore životne sredine. / The Serbian Army is the only institution of the social system in the Republic of Serbia which posesses amphibious vehicles and uses them for their designated purpose. The goal of this paper is to draw conclusions regarding the influence of amphibious vehicles on the three parts of the environment many scientists find the most important: land, air and water. The paper processes the influence of amphibious military vehicles on the basic parts of environment, as well as the measures for the improvement of safety and environmental management systems regarding the change in the usage and reconstruction of the vehicles. This paper is based on the authors' own experience in work with amphibious vehicles combined with the basic theoretical postulates of the safety and environmental management systems. It also shows how many negative consequences on the environment can be caused by just one type of the military vehicles. It is very important to emphasize

  8. Changes in flood risk impacted by river training – case study of piedmont section of the Vistula river

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Łajczak Adam

    2014-12-01

    Full Text Available Zmiany w zagrożeniu powodziowych powodowane przez regulację rzeki na przykładzie przedgórskiego odcinka Wisły. W pracy zanalizowano główne problemy związane z zagrożeniem powodziowym w dolinie przedgórskiego odcinka Wisły (południowa Polska. Ten odcinek rzeki podlega pracom regulacyjnym od połowy XIX wieku. Omówiono wiele problemów wpisujących się w główny nurt dyskusji na temat efektywności stosowanych metod regulacji rzek. Główną uwagę zwrócono na: (1 aktualny stan zagrożenia powodziowego, (2 wielkość odpływu rzeki, (3 zmiany w zagrożeniu powodziowym od początku prac regulacyjnych z uwzględnieniem zmian w geometrii koryta i zmian w wielkości odpływu rzeki odzwierciedlających efekty prac regulacyjnych. Za główną cechę hydrologiczną badanego odcinka Wisły należy uznać znaczny od zapoczątkowania prac regulacyjnych wzrost wielkości przepływu pełnokorytowego, który trwa nadal. Oznacza to, że zmniejsza się ilość wody w rzece, która podczas stanów wyższych od stanu pełnokorytowego może zatapiać strefę międzywala. Tą uwagę uznano za podstawę analizy zmian w zagrożeniu powodziowym w przedgórskim odcinku Wisły. Ocenę tych zmian w badanym odcinku rzeki nie można jednak uznać za jednoznaczną, gdyż niektóre zmiany w warunkach odpływu przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka powodzi, podczas gdy inne są odpowiedzialne za jego zwiększenie. W pracy wykorzystano dane z ponad 100-letniego okresu udostępnione przez Państwową Służbę Hydrologiczną, uwzględniono również mapy opublikowane w dużej skali w ostatnich 230 latach, a także wyniki badań terenowych autora.

  9. Poliklorirani bifenili – toksičnost i rizici

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Ivana Kmetič

    2012-01-01

    Full Text Available Poliklorirani bifenili (PCB-i pripadaju velikoj skupini sintetskih organokloriranih spojeva koji se međusobno razlikuju u fizikalno–kemijskim i toksikološkim svojstvima te imaju tendenciju bioakumulacije i biomagnifikacije u okolišu i unutar hranidbenih lanaca. Uslijed toga, ljudi mogu biti izloženi PCB-ima preko kontaminirane vode i hrane (riba, meso i mliječni proizvodi. Proizvodnja i uporaba PCB-a je određenim zakonskim propisima ograničena u većini zemalja Europske unije, dok je u nekima u potpunosti zabranjena. Međutim, u Republici Hrvatskoj rizik je još uvijek prisutan zbog vojnih razaranja tijekom Domovinskog rata (1991.-1995. u kojem su oštećeni ili uništeni mnogi elektroenergetski, industrijski i drugi objekti iz kojih je došlo do istjecanja PCB-a. Postoji potreba provedbe daljnjih aktivnosti na sanaciji kontaminiranih lokacija i zbrinjavanju transformatora i kondenzatora u kojima su korišteni PCB-i te je nužno uspostaviti monitoring i ostalih postojanih organskih onečišćujućih tvari (POP-s u okolišu sukladno provedbi Stockholmske konvencije čija je supotpisnica i Republika Hrvatska. Dosadašnja znanstvena istraživanja ukazuju na razne negativne učinke PCB-a na ljudsko zdravlje. Dokazano je da PCB-i mogu poremetiti endokrinu homeostazu organizma i izazvati reprodukcijsku toksičnost te da djeluju imunotoksično, neurotoksično, genotoksično. Stupanj toksičnosti pojedinog PCB kongenera uvelike ovisi o poziciji i broju supstituiranih atoma klora, pri čemu se planarni PCB-i koji u orto položaju ne sadrže atome klora ( ili sadrže svega jedan atom klora smatraju toksičnijima. Strukturna sličnost između planarnih kongenera i dioksina objašnjava njihov mehanizam djelovanja posredovan aril ugljikovodičnim receptorom (AhR, dok su neplanarni PCB-i slabi antagonisti AhR-a. Treba napomenuti da svi toksični efekti ne ovise o Ah-receptoru te PCB-i koji nemaju planarnu strukturu i koji su orto supstituirani mogu

  10. Kontrowersje w leczeniu dietetycznym otyłości

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Irena Białokoz-Kalinowska

    2009-03-01

    Full Text Available Otyłość jest zjawiskiem coraz częściej występującym na świecie. Szacuje się, że ponad połowę dorosłej populacji krajów uprzemysłowionych dotknęła nadwaga, a odsetek otyłości w niektórych krajach (USA, Wielka Brytania wzrasta do 30%. Ta niepokojąca tendencja obserwowana jest również w populacji dzieci i młodzieży. Epidemia otyłości rozpoczęła się w latach 80. i trwa nieprzerwanie do chwili obecnej, stając się poważnym problemem społeczno-medycznym współczesnego świata. Przyczyny tego zjawiska są złożone i wynikają z uwarunkowań biologicznych i środowiskowych, w szczególności z niedostatecznej codziennej aktywności fizycznej oraz złych nawyków żywieniowych. Do tej pory nie udało się wypracować w pełni efektywnej strategii leczenia otyłości. Promocja zdrowego stylu życia oraz właściwych nawyków żywieniowych adresowana do całej populacji stanowi podstawę prewencji i leczenia otyłości. Powszechnie stosowane różnego rodzaju diety odchudzające zawierają często sprzeczne zalecenia. Istniejące kontrowersje utrudniają wybór skutecznej diety w celu redukcji masy ciała, a ich mnogość i różnorodność wprowadzają swoisty chaos informacyjny. Efekty wielu diet są krótkotrwałe i obarczone efektem jo-jo. W wielu przypadkach brak jest jakichkolwiek przesłanek naukowych uzasadniających dane postępowanie dietetyczne. Właśnie dlatego wciąż istnieje potrzeba prowadzenia dalszych badań naukowych umożliwiających w sposób obiektywny ocenę skuteczności dietetycznych metod leczenia otyłości. W niniejszej pracy autorzy przedstawiają spotykane w praktyce różne dietetyczne podejścia do problemu otyłości, wskazując na ich efektywność i naukowe uzasadnienie.

  11. Immunomodulacyjne właściwości makrolidów – zastosowanie w leczeniu chorób układu oddechowego u dzieci

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Bolesław Kalicki

    2012-11-01

    skróceniem czasu hospitalizacji i szybszym ustąpieniem obja‑ wów infekcji RSV. Zastosowanie antybiotyków makrolidowych w przypadku astmy nie poprawia parametrów spirometrycznych, niemniej powoduje redukcję objawów klinicznych. Wymienione efekty kliniczne stosowania makrolidów wydają się obiecujące, jednak wymagają dalszych dobrze udokumentowanych badań.

  12. Granulopoézu stimulující efekty podávání kombinace léků zvyšujících extracelulární hladinu adenosinu a G-CSF u myší exponovaných ionizujícímu záření nebo cytostatické terapii

    Czech Academy of Sciences Publication Activity Database

    Hofer, Michal; Pospíšil, Milan; Weiterová, Lenka; Vacek, Antonín; Znojil, V.; Holá, Jiřina; Pipalová, Iva; Vácha, J.

    2001-01-01

    Roč. 1, č. 1 (2001), s. 30-32 ISSN 1213-4570. [Mezinárodní radiologické symposium. Hradec Králové, 15.06.2001-16.06.2001] R&D Projects: GA ČR GA306/96/1721; GA ČR GA306/99/0027 Institutional research plan: CEZ:AV0Z5004920 Keywords : adenosine * G- CSF * granulopoiesis Subject RIV: BO - Biophysics

  13. Development and Experimental Study of Phantoms for Mapping Skin Chromophores

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Silapetere A.

    2014-06-01

    Full Text Available Mūsdienās multispektrālās attēlošanas iekārtas izmanto ādas parametru un fizioloģisko procesu aprakstīšanai gan pētniecības, gan diagnostikas nolūkiem. Iekārtu darbības uzlabošanai ir nepieciešams labāk saprast gaismas mijiedarbību ar audiem, kā arī veikt šo iekārtu kalibrēšanu ar ādas maketu. Redzamā un tuvā infrasarkanā optiskā diapazona spektroskopijā ir svarīgi ādas maketi, kas simulē audu slāņaino struktūru un ķīmiskās īpašības, kā arī maketi, kas ir bioloģiski līdzvērtīgi. Šajā pētījumā tika izveidots ādas makets no bioloģiskām un ķīmiski sintezētām struktūrām. Ādas maketa izveidei tika izmantota fibrīna matrica ar dermālo un epidermālo šūnu piejaukumu, lai imitētu ādas slāņaino struktūru. Fibrīna matrica tiek veidota no 0,47 ml asins plazmas, 0,4 ml fizioloģiskā šķīduma, 0,8 μl treneksāmskābes un 89,4 μl kalcija glukanāta. Izveidoto matricu ievieto šūnu inkubatorā, lai tā polimerizētos. Nākošais slānis tiek veidots ar dermālo šūnu piejaukumu (180-270 šūnas, un pēdējais fibrīna matriksa slānis tiek veidots ar epidermālo šūnu piejaukumu (270 šūnas un šūnu augšanu veicinošu serumu (FBS. Šūnu kultivēšanai nepieciešamas vismaz divas nedēļas. Šajā slāņainajā struktūrā ir iespējams pievienot ādas hromoforu simulējošus iekļāvumus. Optiskajā diapazonā no 450-900 nm ādas hromoforas, kurām ir visizteiktākais spektrs, ir bilirubīns, melanīns un hemoglobīns. Lai simulētu ādas hromoforu spektrālās īpašības, tika izmantots sintezēts bilirubīns, eritrocītu masa un nigrozīns. Lai izpētītu šī maketa iekārtu kalibrēšanas potenciālu, tika izveidoti 76 paraugi, kur katros 24 paraugos bija pievienots viens no absorbentiem ar dažādām koncentrācijām. Pilna ādas maketa audzēšanai nepieciešamas divas nedēļas, lai ātrāk tiktu iegūti pirmie rezultāti tika veidoti maketi bez dermālo un epiderm

  14. Changes in decision-making skill and skill execution in soccer performance: The intervention study [Změny dovednosti v rozhodování a provedení činnosti ve fotbalovém výkonu: Intervenční studie

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Andrew Martin

    2011-06-01

    Full Text Available BACKGROUND: Previous studies have provided controversal results on the development of the skills of decision-making skill and skill execution when tactical models of the teaching of a game were used. OBJECTIVE: The purpose of the study was to examine the effects of two different combined technical-tactical instructional models on the development of decision-making skill and ball skill execution during a soccer match in female students. METHODS: Two groups of female students aged 20.9±0.7 years underwent the 5-week soccer training intervention, consisting of two 90 min. training units a week, based on the technical-tactical model with an emphasis on orientation to tactical and technical skills, respectively (CTA and CTE students, respectively. Before and after the intervention, students' decision-making skill and ball skill execution in a match were assessed from videorecords of matches using the Soccer performance observation system (SPOS. In addition, the Soccer skill test battery (Mor, & Christian, 1979 was used to assess the ball skills under control environment. RESULTS: The skill execution index (SEI after intervention in both CTA and CTE students (0.58 ± 0.15 and 0.65 ± 0.11 found using SPOS were significantly higher in comparison to SEI before the intervention (0.46 ± 0.13 and 0.50 ± 0.09; p CONCLUSIONS: This study showed that instructional models with both dominant tactical tasks and dominant technical tasks can result in the significant improvement of both decision-making and skill execution performance in young adult subjects. The study suggested that both decision-making in game situations and ball skill execution can be developed through implicit learning.[VÝCHODISKA: Předchozí studie přinesly kontroverzní výsledky o vývoji dovednosti v rozhodování a dovednosti v provedení činností míčem při uplatnění taktického modelu vyučování sportovní hře. CÍLE: Cílem studie bylo prozkoumat efekty dvou kombinovan

  15. Value of Geological Information in Exploitation Management: the Case of Exploitation Units of the Polkowice-Sieroszowice Mine

    Science.gov (United States)

    Krzak, Mariusz; Panajew, Paweł

    2014-03-01

    The application of mathematical techniques of management is particularly significant in managing mineral deposits as well as generally in the mining industry, in which the execution of geological-mining projects is usually time-consuming and expensive. Such projects are usually undertaken in conditions of uncertainty, and the incurred expenses do not always generate satisfactory revenues. Mineral deposit management requires close cooperation between the geologist providing necessary information about the deposit and the miner conducting exploitation work. A real decision-making problem was undertaken, in which three exploitation divisions of a certain area in the Polkowice-Sieroszowice mine, differing in ore quality, could be developed in an order which would guarantee maximisation of income. First, the ore price was calculated with the NSR formula; next, the decision-making problem was presented as a kind of game between the geologist (the mine) and states of Nature. Projekty geologiczno-górnicze (surowcowe) różnią się znacznie od innych form aktywności gospodarczej człowieka, ponieważ wiedza o przedmiocie zainteresowań opiera się głównie na ocenach, zaś samo złoże kopalin jest obiektem przyrodniczym i trudno jest jednoznacznie przewidzieć rzeczywiste efekty jego odkrycia. Geologiczna niepewność związana z modelem złoża i jego zasobami znajduje odzwierciedlenie w technicznych planach kopalni i przygotowaniu rozcinki złoża odpowiednim systemem i sposobem eksploatacji. Kwantyfikacja, ocena i zarządzanie niepewnością geologiczną jest kluczowe w strategicznym planowaniu działania kopalni. Podstawowym celem, dla którego wykonuje się wyrobiska udostępniające jest przygotowanie złoża do eksploatacji górniczej. Wyrobiska udostępniające stanowią główne drogi transportu ludzi i urobku oraz spływu wód kopalnianych. Część z nich stanowi drogi jezdne i wentylacyjne, na innych zostaje ulokowany przenośnik taśmowy, a jeszcze innymi

  16. Amfibijska sredstava oružanih snaga zemalja NATO-a, Ruske Federacije i Narodne Republike Kine / Amphibious assets of the armed forces of the NATO countries, the Russian Federation and the Republic of China / Aмфибийная техника вооруженных сил стран-членов НАТО, РФ и КНР

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Nenad V. Kovačević

    2015-01-01

    Full Text Available Članak predstavlja kratak pregled modernih dostignuća i pravce daljeg razvoja amfibijskih sredstava za savlađivanje vodenih prepreka u stranim oružanim snagama, pre svega amfibijskih sredstava u oružanim snagama zemalja potpisnicama Severnoatlantskog saveza (NATO, ali i Ruske Federacije i Narodne Republike Kine. Članak prati istorijski put razvoja amfibijskih sredstava, a data je i njihova osnova klasifikacija u stranim oružanim snagama. Pri izradi članka veliki problem predstavljala je novija literatura, pa su korišćeni i podaci sa interneta. Literatura koja postoji u Vojsci Srbije potiče iz sedamdesetih godina prošlog veka, kada se i poslednji put ulagalo u amfibijska sredstva. Poznavanjem amfibijskih sredstava za savlađivanje vodenih prepreka u stranim oružanim snagama mogu se na svrsishodniji način sagledati efekti njihove upotrebe, kao i potreba za inovacijama i ulaganjem u sopstvene resurse. / The article presents a brief overview of modern developments and directions of further development of amphibious assets for overcoming water obstacles in foreign armed forces, notably the amphibian assets of the armed forces of the Parties of the North Atlantic Treaty Organization (NATO, the Russian Federation and the People's Republic of China. The article follows the historical path of the development of amphibious assets.The paper deals with the classification of amphibious assets in foreign armed forces.In preparing the article, there was a big problem to find the latest literature so data from the Internet was largely used. The literature that exists in the Army of Serbia is related to the seventies of the last century, when there was the last investment in amphibious assets.The knowledge on the amphibious assets for overcoming water obstacles in foreign armed forces can be seen as a help in assessing the effects of their use and the need for innovation and investment in the country’s own resources. / В статье

  17. Mathematical modeling and computer simulation of a basic problem of tube artillery external ballistics by means of the Mathcad software / Математическое моделирование и вычислительный эксперимент при оценке внешней баллистики ствольной артиллерии средствами программы Mathcad / Primena programa Mathcad u matematičkom modelovanju i računarskoj simulaciji osnovnog problema spoljne balistike cevne artiljerije

    Directory of Open Access Journals (Sweden)

    Vadim L. Khaikov

    2018-04-01

    omogućava rešenje osnovnog problema spoljne balistike predstavlja numeričko rešavanje Košijevog problema za sistem balističkih diferencijalnih jednačina. Ispitana je putanja leta projektila protivtenkovskog topa ZIS-2 kalibra 57mm. Predstavljeni su algoritam i kod programa Mathcad koji su korišćeni za rešavanje. Numeričko rešenje sistema koji se sastoji od četiri balističke diferencijalne jednačine prvog reda jeste trodimenzionalni prostor. Predložena je mogućnost da se numeričko rešenje predstavi vizuelno u obliku kvadratne matrice. Određene su i granice svakog potprostora. Razvijen je postupak zasnovan na 'spline" funkcijama radi provere ispravnosti numeričkog rešenja. Prilikom date provere, primećeni su efekti lakog povećanja greške na krajevima integracionog intervala. Numeričko rešenje osnovnog balističkog problema upoređeno je pomoću "mekih" i "krutih" funkcija za rešavanje. Parametri putanja ispitani "mekim" i "krutim" metodama isti su do pete decimale.